Ngày soạn : 02/01/2012
Ngày dạy : 12/01/2011
Tiết : 50 - 57
Chuyên đề máy cơ đơn giản
C¸c bµi to¸n vÒ ®iiÒu kiÖn c©n b»ng
vËt r¾n vµ m¸y c¬ ®¬n gi¶n
A. Lý thuyết
I. Mômen lực: Mô men lực ( nằm trong mặt phẳng vuông góc với trục quay):
M F.l(N.m)
Trong đó: l là khoảng cách từ trục quay đến giá của lực ( còn gọi là tay đòn của lực).
II. Điều kiện cân bằng của một vật có trục quay cố định:
Muốn cho một vật có trục quay cố định đứng cân bằng ( hoặc quay đều) thì tổng
mômen các lực làm vật quay theo chiều kim đồng hồ bằng tổng các mô men các lực
làm cho vật quay ngược chiều kim đồng hồ..
Ví dụ: Với vật bất kỳ có thể quay quanh trục cố định O (Hình
bên) để đứng yên cân bằng quanh O ( hoặc quay đều quanh
O) thì mômen của lực F
1
phải bằng mômen của lực F
2
.
Tức là:
M
1
= M
2
F
1
. l
1
= F
2
. l
2
Trong đó l
1
, l
2
lần lượt là tay đòn của các lực F
1
, F
2
(Tay đòn của lực là khoảng cách từ trục qua đến phương của
lực)
III. Quy tắc hợp lực.
1. Quy tắc tổng hợp hai lực đồng quy ( quy tắc hình bình
hành).
Hợp lực của hai lực đồng quy ( cùng điểm đặt) có phương trùng
với đường chéo của hình bình hành mà hai cạnh là hai lực đó,
độ lớn của hợp lực là độ dài đường chéo.
2
2
1
2
1
2
F
F
2F .F .cos
2. Tổng hai lực song song cùng chiều:
Hợp lực của hai lực song song cùng chiều là một lực cùng phương,
độ lớn bằng tổng hai lực thành phần, có giá chia trong khoảng
1
O
F
1
F
2
l
1
l
2
1
F
O
P
2
F
F
l
1
l
1
1
1
l
2
P
F
T
h
