Chủ đề 15.
MÊTAN
1.
Trạng thái tự nhiên, tính chất vật lí
Trong tự nhiên, metan có nhiều trong các mỏ khí (khí thiên nhiên), trong mỏ
dầu (khí mỏ dầu), trong các mỏ than (khí mỏ than). Metan là chất khí, không
màu, không mùi, nhẹ hơn không khí và tan rất ít trong nước.
2.
Cấu tạo phân tử
Trong phân từ metan chỉ có liên kết đơn, công thức cấu tạo của metan:
- Những hiđrocacbon mạch hở, phân tử chỉ có liên kết đơn giống như metan gọi
là ankan, có công thức chung
2
2
n
n
C H
với
1
n
.
3.
Tính chất hóa học
a. Tác dụng với oxi
Khi đốt trong oxi, metan cháy tạo thành khí
2
CO
và
2
H O
tỏa nhiều nhiệt.
4
2
2
2
2
2
CH
O
CO
H O
Hỗn hợp gồm 1 thể tích metan và 2 thể tích oxi là hỗn hợp nổ mạnh
b. Tác dụng với clo khi có ánh sáng
Viết gọn:
4
2
3
CH
Cl
HCl
CH Cl
(metyl clorua)
Ở phản ứng này, nguyên tử H của metan được thay thế bởi nguyên tử Cl, vì vậy
được gọi là phản ứng thế.
4.
Ứng dụng
- Metan cháy tỏa nhiều nhiệt nên được đùng làm nhiên liệu.
- Metan là nguyên liệu dùng điều chế hiđro theo sơ đồ:
Metan + H
2
O
→
cacbon đioxit + hiđro
- Metan còn được dùng để điều chế bột than và nhiều chất khác.
GHI NHỚ
Metan (
4
CH
)
4
2
3
CH
Cl
CH Cl
HCl
4
2
2
2
2
CH
O
CO
H O
4
2
2
CH
O
H O
HCHO
4
2
2
2
2
3
CH
C H
H
4
2
2
2
2
2
CH
Cl
HCl
CH Cl
4
2
3
3
3
CH
Cl
HCl
CHCl
4
2
4
4
4
CH
Cl
HCl
CCl
4
2
3
CH
Br
CH Br
HBr
4
2
2
2
2
2
CH
Br
HBr
CH Br
4
2
2
3
CH
H O
CO
H
Etan(
2
6
C H
)
3
3
2
3
2
CH CH
Cl
CH CH Cl
HCl
3
3
2
2
2
2
2
CH CH
Cl
CH ClCH Cl
HCl
2
6
2
2
2
2
7
4
6
C H
O
CO
H O
2
6
2
4
2
C H
C H
H
2
6
2
2
5
C H
Br
C H Br
HBr
2
6
2
2
4
2
2
2
C H
Br
C H Br
HBr
