Chủ đề 14.
MỞ ĐẦU HÓA HỌC HỮU
CƠ
1.
Khái niệm về hợp chất hữu cơ
Hợp chất hữu cơ là hợp chất của Cacbon (trừ
2
2
3
;
;
;
CO CO H CO
các muối cacbonat;
cacbua).
Hợp chất hữu cơ thường chứa 4 nguyên tố chính
;
;
;
C H N O
. Công thức phân tử
có dạng
x
y
z
t
C H O N
(
1;
2;
,
0,
,
,
,
x
y
z t
x y z t
)
2.
Phân loại
Dựa vào thành phần các nguyên tố trong phân tử, hợp chất hữu cơ chia thành
hai loại là hidrocacbon và dẫn xuất hidrocacbon.
a. Hidrocacbon
Là loại hợp chất hữu cơ đơn giản nhất, trong thành phần chỉ chứa hai
nguyên tố là cacbon và hidro.
Ví dụ:
4
:
CH
metan;
2
6
:
C H
etan;
2
4
:
C H
eten (etilen);
2
2
:
C H
etin (axetilen);
6
6
:
C H
benzen;
6
5
3
:
C H CH
toluen.
Hydrocarbon no là các Hydrocarbon mà các nguyên tử carbon trong phân tử
của nó liên kết với nhau bằng liên kết đơn.
Hydrocarbon không no là các Hydrocarbon có các liên kết bội (liên kết đôi hoặc
liên kết ba) giữa các nguyên tử carbon.
Hidrocabon chia làm hai loại
Hidrocacbon mạch hở
Hidrocacbon no (Ankan):
2
2
1
n
n
C H
n
Hidrocacbon không no có 1 liên kết đôi (Anken):
2
2
n
n
C H
n
Hidrocacbon không no có 2 liên kết đôi (Ankadien):
2
2
n
n
C H
n
Hidrocacbon không no có 1 liên kết ba (Ankin):
2
2
2
n
n
C H
n
Hidrocacbon mạch vòng
Hidrocacbon vòng no (Xicloankan):
2
3
n
n
C H
n
Hidrocacbon vòng không no (Aren):
2
6
6
n
n
C H
n
b. Dẫn xuất Hidrocacbon
Dẫn xuất hiđrocacbon là hợp chất hữu cơ mà trong phân tử ngoài hai
nguyên tố là cacbon và hiđro còn có các nguyên tố khác: oxi, nitơ, clo..
3.
Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ
Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử
Trong các hợp chắt hữu cơ, cacbon luôn có hóa trị IV, hiđro có hóa trị I, oxi
có hóa trị II. (mỗi hóa trị được biểu diễn bằng một gạch nối giữa hai nguyên
tử liên kết)
Các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị của chúng. Mỗi liên kết
được biểu diễn bằng một nét gạch nối giữa hai nguyên tử.
Mạch cacbon
Những nguyên tử cacbon trong phân tử hợp chất hữu cơ có thể liên kết trực
tiếp với nhau tạo thành mạch cacbon. Có 3 loại mạch cacbon: mạch không
phân nhánh (mạch thẳng), mạch nhánh và mạch vòng.
Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử
