1

Bài 6: SỐ THẬP PHÂN VÔ HẠN TUẦN HOÀN

I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM

1. Số thập phân hữu hạn và số thập phân vô hạn tuần hoàn

- Xét phép chia:

3 : 20

0,15



và

5 :12

0, 41666...



+ Số

0,15

được gọi là số thập phân hữu hạn.

+ Số

0, 41666...

được gọi là số thập phân vô hạn tuần hoàn có chu kì

6

. Ta viết





5 :12

0, 41 6



.

- Nếu một phân số tối giản với mẫu dương mà mẫu không có ưóc nguyên tố khác

2

và

5

thì phân

số đó viết được dưới dạng số thập phân hữu hạn.

- Nếu một phân số tối giản vối mẫu dương mà mẫu có ước nguyên tố khác

2

và

5

thì phân số đó

viết được dưới dạng số thập phân vô hạn tuần hoàn.

- Mỗi số hữu tỉ được biểu diễn bởi một số thập phân vô hạn tuần hoàn hoặc hữu hạn. Ngược lại,

mỗi số thập phân hữu hạn hoặc vô hạn tuần hoàn biểu diễn một số hữu tỉ.

2. Làm tròn số thập phân

2.1. Theo quy ước làm tròn số

+ TH1: Nếu chữ số đầu tiên bỏ đi nhỏ hơn 5 thì ta giữ nguyên bộ phận còn lại. Trường hợp số

nguyên, ta thay các chữ số bỏ đi bằng các chữ số 0

+ Nếu chữ số đầu tiên bỏ đi lớn hơn hoặc bằng 5 thì ta cộng thêm 1 vào chữ số cuối cùng của bộ

phận còn lại. Trường hợp số nguyên, ta thay các chữ số bỏ đi bằng các chữ số 0

Ví dụ: Ti vi loại 20 in-sơ có nghĩa là đường chéo của ti vi dài 20 in-sơ

Từ đó ta có thể xác định được đường chéo của ti vi theo các đơn vị đo độ dài đã học.

Như vậy

20

50,8

in

cm



.

2.2. Căn cứ vào độ chính xác cho trước

+ Khi làm tròn số đến một hàng nào đó, kết quả làm tròn có độ chính xác bằng một nửa đơn vị

hàng làm tròn.

+ Chú ý: Muốn làm tròn số thập phân với độ chính xác cho trước, ta có thể xác định hàng làm

tròn thích hợp bằng cách sử dụng bảng dưới đây.

Hàng làm tròn

Độ chính xác

trăm

50

chục

5

đơn vị

0,5