Sách không bán

NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC VIỆT NAM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC VIỆT NAM

TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN

3

lớp

(Tài liệu lưu hành nội bộ)

MÔN

ĐỖ XUÂN HỘI (Tổng Chủ biên) – NGUYỄN THỊ THU HẰNG (Chủ biên)

LƯU PHƯƠNG THANH BÌNH – TRẦN THỊ THU HIỀN

LÝ KHÁNH HOA – MAI THỊ KIM PHƯỢNG – TRẦN THANH SƠN

T R Â N T R Ọ N G

G I Ớ I T H I Ệ U

NGUYỄN THỊ THU HẰNG

TÖÏ NHIEÂN

VAØ XAÕ HOÄI

NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC VIỆT NAM

(Tài liệu lưu hành nội bộ)

TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN

3

lớp

NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC VIỆT NAM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

môn

2

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

Danh mục chữ viết tắt

GDPT

Giáo dục phổ thông

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

SGK

Sách giáo khoa

SGV

Sách giáo viên

3

LỜI NÓI ĐẦU

Nhằm giúp cho các giáo viên tiểu học hiểu rõ những nội dung cơ bản của Chương trình

giáo dục phổ thông ban hành theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12

năm 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo và tổ chức hoạt động dạy học theo sách giáo khoa

Tự nhiên và Xã hội 3 hiệu quả, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã tổ chức biên soạn

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo.

Cuốn tài liệu được cấu trúc gồm hai phần:

Phần thứ nhất. Những vấn đề chung: Hướng dẫn chung về sách giáo khoa môn Tự nhiên

và Xã hội lớp 3. Nội dung phần này tập trung giới thiệu về sách giáo khoa Tự nhiên

và Xã hội 3; về cấu trúc sách và cấu trúc chủ đề trong sách giáo khoa; về phương pháp

tổ chức hoạt động; về phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập; về cách sử dụng

hiệu quả sách giáo viên Tự nhiên và Xã hội 3 cũng như giới thiệu về sách bổ trợ cho môn

học; về khai thác thiết bị và học liệu trong tổ chức hoạt động cũng như cách khai thác, sử

dụng nguồn tài nguyên sách và các học liệu điện tử của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Phần thứ hai. Hướng dẫn xây dựng kế hoạch bài dạy môn tự nhiên và xã hội 3: Hướng dẫn

tổ chức dạy học các dạng bài trong môn Tự nhiên và Xã hội 3. Nội dung phần này chủ yếu

gợi ý, hướng dẫn cho giáo viên cách tổ chức dạy học các dạng bài trong sách giáo khoa

Tự nhiên và Xã hội 3, bao gồm: dạy học bài hình thành kiến thức mới, dạy học bài thực hành,

trải nghiệm thực tiễn và dạy học bài ôn tập.

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

được biên soạn theo Chương trình giáo dục phổ thông mới và trên cơ sở kế thừa, phát

triển những thành tựu đổi mới về phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động theo

định hướng phát triển năng lực. Do đó, tác giả hi vọng đây sẽ là tài liệu hữu ích, thiết

thực cho các giáo viên khi triển khai đồng bộ, đại trà chương trình và sách giáo khoa

Tự nhiên và Xã hội 3. Đồng thời, tài liệu cũng được biên soạn theo hướng mở nhằm

giúp giáo viên có thể chủ động, linh hoạt trong tổ chức các hoạt động phù hợp với điều

kiện của các địa phương và năng lực thực tế của học sinh trên mọi vùng miền đất nước.

Tác giả rất mong nhận được ý kiến góp ý của quý thầy cô giáo và độc giả để tài liệu được

hoàn thiện hơn.

Trân trọng cảm ơn!

TÁC GIẢ

4

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

MỤC LỤC

PHẦN tHứ NHất: NHỮNG VấN ĐỀ CHUNG

1. Khái quát về Chương trình môn Tự nhiên và xã hội ....................................................................................5

1.1. Đặc điểm của môn Tự nhiên và Xã hội ...................................................................................................5

1.2. Nội dung và yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực của môn Tự nhiên

và Xã hội lớp 3 .................................................................................................................................................5

1.3. Phương pháp dạy học ..................................................................................................................................6

1.4. Đánh giá kết quả học tập môn học .........................................................................................................6

2. Giới thiệu sách giáo khoa môn Tự nhiên và Xã hội 3 ..................................................................................7

2.1. Quan điểm biên soạn ...................................................................................................................................7

2.2. Những điểm mới của sách giáo khoa môn Tự nhiên và Xã hội 3 .................................................8

2.3. Cấu trúc sách và cấu trúc bài học môn Tự nhiên và Xã hội 3 .........................................................9

2.3.1. Ma trận nội dung và yêu cầu cần đạt ...........................................................................................9

2.3.2. Cấu trúc một chủ đề........................................................................................................................ 16

2.3.3. Cấu trúc một bài học ...................................................................................................................... 16

2.4. Phân tích một số bài học đặc trưng ..................................................................................................... 17

2.4.1. Bài học hình thành kiến thức mới .............................................................................................. 17

2.4.2. Bài học thực hành, trải nghiệm thực tiễn ................................................................................ 19

2.4.3. Bài Ôn tập chủ đề ............................................................................................................................. 20

2.5. Kế hoạch dạy học môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 ............................................................................. 21

3. Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 .................................... 23

3.1. Những yêu cầu cơ bản về phương pháp và hình thức tổ chức dạy học

môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 .................................................................................................................. 23

3.2. Hướng dẫn và gợi ý phương pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Tự nhiên

và Xã hội 3 ...................................................................................................................................................... 24

4. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn Tự nhiên và Xã hội 3 ............................................................. 25

4.1. Kiểm tra, đánh giá năng lực, phẩm chất ............................................................................................. 25

4.2. Một số gợi ý về hình thức và phương pháp kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh

trong môn Tự nhiên và Xã hội 3 ............................................................................................................. 26

5. Hướng dẫn sử dụng, khai thác tài liệu bổ trợ, nguồn tài nguyên, học liệu điện tử ...................... 28

5.1. Hướng dẫn sử dụng sách giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội 3 .................................................. 28

5.1.1. Cấu trúc sách giáo viên .................................................................................................................. 28

5.1.2. Sử dụng sách giáo viên hiệu quả ............................................................................................... 29

5.2. Hướng dẫn sử dụng sách bổ trợ, sách tham khảo .......................................................................... 30

5.3 Hướng dẫn sử dụng, khai thác nguồn tài nguyên, học liệu điện tử của NXBGDVN ............ 30

PHẦN tHứ HAI: HƯỚNG DẪN XÂY DỰNG KẾ HOẠCH BÀI DẠY MÔN tỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI 3 ........................................31

1. Quy trình thiết kế kế hoạch bài dạy ............................................................................................................... 31

2. Hướng dẫn dạy học các dạng bài ................................................................................................................... 31

2.1. Dạng bài hình thành kiến thức mới ..................................................................................................... 31

2.1.1. Hướng dẫn dạy học bài hình thành kiến thức mới .............................................................. 31

2.1.2. Bài soạn minh hoạ ........................................................................................................................... 33

2.2. Dạng bài thực hành, trải nghiệm thực tiễn ....................................................................................... 37

2.2.1. Hướng dẫn dạy bài thực hành, trải nghiệm thực tiễn ........................................................ 37

2.2.2. Bài soạn minh hoạ ........................................................................................................................... 37

2.3. Dạng bài ôn tập ........................................................................................................................................... 40

2.3.1. Hướng dẫn dạy bài ôn tập ............................................................................................................ 40

2.3.2. Bài soạn minh hoạ ........................................................................................................................... 41

5

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

PHẦN THỨ NHẤT

1. KHÁI qUÁT VỀ CHươNG TrìNH MôN Tự NHIêN Và xã HộI

1.1. Đặc điểm của môn Tự nhiên và xã hội

Trong Chương trình giáo dục phổ thông, môn Tự nhiên và Xã hội được dạy từ lớp 1 đến

lớp 3 ở cấp Tiểu học và là môn học bắt buộc. Môn học được dạy trong 35 tuần, mỗi tuần 2 tiết

với tổng số là 70 tiết trong một năm học ở mỗi lớp. Chương trình Tự nhiên và Xã hội bao gồm 6

chủ đề: Gia đình, Trường học, Cộng đồng địa phương, Thực vật và động vật, Con người và sức

khoẻ, Trái Đất và bầu trời. Chương trình được xây dựng quán triệt từ ba quan điểm cơ bản là:

dạy học tích hợp, dạy học theo chủ đề và tích cực hoá hoạt động của học sinh.

Môn Tự nhiên và Xã hội được xây dựng và phát triển trên nền tảng tích hợp những kiến

thức về thế giới tự nhiên và xã hội. Môn học trang bị cho học sinh một số hiểu biết cơ bản

ban đầu về con người, về các sự vật, hiện tượng, về các mối quan hệ trong thế giới tự nhiên

và xã hội xung quanh và những kĩ năng học tập cơ bản như quan sát, nhận xét, nêu thắc

mắc, đặt câu hỏi, tìm thông tin, xử lí thông tin và trình bày những ý tưởng khoa học đơn giản

bằng nhiều hình thức khác nhau (nói, viết, vẽ, biểu đồ,...). Cùng với các môn học, hoạt động

giáo dục khác, môn Tự nhiên và Xã hội đóng góp một phần quan trọng vào việc hình thành

cho học sinh những phẩm chất và năng lực chung được quy định trong chương trình GDPT

và bước đầu hình thành cho học sinh năng lực khoa học. Trong Chương trình các môn học ở

cấp Tiểu học, môn Tự nhiên và Xã hội có mối quan hệ mật thiết với môn Đạo đức, Hoạt động

trải nghiệm, Tiếng Việt, Toán,…

1.2. Nội dung và yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực của môn Tự nhiên và

xã hội lớp 3

Bên cạnh việc hình thành, phát triển ở học sinh phẩm chất chủ yếu và năng lực chung

theo các mức độ phù hợp với môn học, cấp học đã được quy định tại Chương trình tổng thể.

Môn Tự nhiên và Xã hội hình thành và phát triển ở học sinh năng lực khoa học, bao gồm các

thành phần: nhận thức khoa học, tìm hiểu môi trường tự nhiên và xã hội xung quanh, vận

dụng kiến thức, kĩ năng đã học.

Đối với lớp 3, Chương trình môn Tự nhiên và Xã hội được nhấn mạnh xoay quanh 6 chủ

đề được xây dựng và phát triển đồng tâm từ môn Tự nhiên và Xã hội lớp 1 và lớp 2 bao gồm:

Gia Đình, Trường học, Cộng đồng địa phương, Thực vật và động vật, Con người và sức khoẻ,

Trái Đất và bầu trời. So với chương trình hiện hành, chương trình Tự nhiên và Xã hội lớp 3

tinh giản một số nội dung khó hoặc sẽ được học ở ngay các lớp đầu của cấp Trung học cơ sở,

đồng thời cập nhật hoặc đưa vào một số nội dung mới thiết thực với học sinh.

6

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

– Những nội dung đã tinh giảm: không dạy các nội dung về đơn vị hành chính (làng,

xã/phường; huyện/quận; tỉnh/thành phố) và các hoạt động văn hoá, giáo dục, y tế, nông

nghiệp, công nghiệp,… ở tỉnh/thành phố; giảm bớt một số nội dung kiến thức trong chủ đề

Trái Đất và bầu trời; giảm tải một số yêu cầu về cơ chế hoạt động của các cơ quan bên trong

cơ thể; tinh giản, điều chỉnh một số yêu cầu cần đạt về an toàn để tránh trùng lặp với môn

Đạo đức.

– Những nội dung mới được đưa vào nhằm tạo cơ hội cho học sinh tìm tòi khám phá môi

trường tự nhiên và xã hội xung quanh đồng thời làm tăng tính cập nhật, thực tiễn và ứng

dụng của những kiến thức cơ bản cốt lõi trong chương trình môn học. Dưới đây là những

mạch nội dung mới trong từng chủ đề của chương trình môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3:

+ Chủ đề Gia đình: Ngày kỉ niệm, sự kiện đáng nhớ của gia đình (tích hợp giáo dục lịch

sử gia đình).

+ Chủ đề Trường học: Hoạt động kết nối với xã hội của trường học; Truyền thống của nhà

trường (tích hợp giáo dục lịch sử nhà trường); An toàn ở trường hoặc khu vực xung quanh

trường thông qua các hoạt động trải nghiệm khảo sát để đánh gia sự an toàn ở trường hoặc

khu vực xung quanh trường của học sinh.

+ Chủ đề Cộng đồng địa phương: Một số hoạt động sản xuất của địa phương; Di tích văn

hoá, lịch sử và cảnh quan thiên nhiên (tích hợp giáo dục lịch sử địa phương).

+ Chủ đề Thực vật và động vật: Sử dụng hợp lí thực vật và động vật.

+ Chủ đề Con người và sức khoẻ: Chăm sóc, bảo vệ các cơ quan bên trong cơ thể (tiêu

hoá; tuần hoàn; thần kinh) thông qua ăn uống, vận động; thực hành thu thập thông tin về

các chất và hoạt động có hại cho các cơ quan.

+ Chủ đề Trái Đất và bầu trời: Một số đặc điểm của Trái Đất (bổ sung nội dung mới: Nhận

biết được một vài hoạt động tiêu biểu của con người ở từng đới khí hậu).

1.3. Phương pháp dạy học

Phương pháp dạy học môn Tự nhiên và Xã hội được thực hiện theo các định hướng

chung nêu tại Chương trình tổng thể, hướng đến phát triển phẩm chất và năng lực học sinh,

đặc biệt là năng lực khoa học. Giáo viên cần lựa chọn, phối hợp, vận dụng các phương pháp

giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo, phù hợp. Các phương pháp, kĩ thuật và hình thức tổ

chức dạy học thường được sử dụng trong môn Tự nhiên và Xã hội là: quan sát, thảo luận

nhóm, trò chơi học tập, đóng vai, động não, sơ đồ tư duy, tham quan,…

1.4. Đánh giá kết quả học tập môn học

– Nội dung đánh giá bao gồm đánh giá về kiến thức, kĩ năng đồng thời tăng cường đánh

giá thái độ của học sinh trong học tập; chú trọng đánh giá khả năng vận dụng kiến thức, kĩ

năng trong học tập môn học.

– Kết hợp giữa đánh giá quá trình và đánh giá tổng kết; giữa đánh giá định tính và định

lượng; giữa đánh giá của giáo viên với tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng của học sinh, đánh

giá của cha mẹ học sinh và đánh giá của cộng đồng.

7

– Sử dụng đa dạng các phương pháp, công cụ đánh giá khác nhau như đánh giá thông

qua trả lời miệng, bài viết; đánh giá thông qua quan sát; đánh giá qua các sản phẩm thực

hành của học sinh;…

2. GIớI THIệU sÁCH GIÁo KHoa MôN Tự NHIêN Và xã HộI 3

2.1. quan điểm biên soạn

a. Đảm bảo sự phù hợp với mục tiêu giáo dục tiểu học và chương trình môn học

Sách giáo khoa môn Tự nhiên và Xã hội nói chung và ở lớp 3 nói riêng được biên soạn

theo định hướng góp phần hình thành, phát triển ở học sinh các phẩm chất chủ yếu và năng

lực chung quy định trong Chương trình tổng thể. Đồng thời, đáp ứng các yêu cầu cần đạt

về năng lực đặc thù của môn học như: năng lực Nhận thức khoa học, năng lực Tìm hiểu môi

trường tự nhiên và xã hội xung quanh và năng lực Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học. Bên

cạnh đó, thông qua các hoạt động học tập, sách góp phần hình thành và phát triển ở HS

tiểu học tình yêu con người, thiên nhiên, đức tính chăm chỉ; ý thức bảo vệ sức khoẻ của bản

thân, gia đình, cộng đồng; ý thức tiết kiệm, giữ gìn, bảo vệ tài sản; tinh thần trách nhiệm với

môi trường sống.

b. Chú trọng quan điểm dạy học tích hợp, hướng đến trải nghiệm cao

Tiếp cận quan điểm dạy học tích hợp, SGK Tự nhiên và Xã hội 3 được xây dựng theo

cấu trúc chủ đề. Nội dung các chủ đề xoay quanh mối quan hệ giữa Tự nhiên – Con người –

Xã hội trong một thể thống nhất, có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, trong đó con người là

trung tâm của các mối quan hệ trong tự nhiên và xã hội. Cấu trúc này tạo điều kiện thuận

lợi để người học có nhiều cơ hội hơn trong việc vận dụng, gắn kết kiến thức bài học với

thực tiễn, nâng cao năng lực giải quyết vấn đề.

Bên cạnh đó, sách còn chú trọng khai thác mối quan hệ tích hợp liên môn giữa chương

trình môn Tự nhiên và Xã hội với các môn học khác, đặc biệt là môn Tiếng Việt, Nghệ thuật

và Hoạt động trải nghiệm. Mối quan hệ này được thể hiện thông qua sự phối hợp giữa nội

dung và gợi ý thể hiện cách thức tham gia và thực hiện các hoạt động học tập của người học.

c. Nhấn mạnh đến quan điểm lấy người học làm trung tâm, chú trọng phát triển phẩm chất

và năng lực cho người học

Các phẩm chất chủ yếu: yêu nước, nhân ái, trung thực, chăm chỉ, trách nhiệm được tiếp

cận và khai thác tối đa thông qua nội dung các bài học của sách. Bên cạnh đó, để góp phần

hình thành và phát triển năng lực cho người học, các bài học trong sách tiếp cận tối đa quá

trình gắn kiến thức, kĩ năng khoa học của môn học vào thực tiễn.

Các nhóm năng lực chung: tự chủ và tự học; giao tiếp và hợp tác; giải quyết vấn đề và

sáng tạo cũng được định hướng và phát triển thông qua những gợi ý về nội dung và cách

thức tổ chức dạy học trong sách. Những gợi ý này được thể hiện dưới nhiều hình thức trình

bày hấp dẫn thông qua các sơ đồ, tranh ảnh mô tả, hướng dẫn và gợi ý hoạt động học tập

của HS. Đặc biệt, các nhóm năng lực đặc thù của môn Tự nhiên và Xã hội cũng được khai

thác và phát triển tối đa qua việc thể hiện cấu trúc và tổ chức các hoạt động học tập gắn với

các biểu hiện đặc thù của môn học; người học được tạo cơ hội tối đa để phát triển, đặc biệt

là năng lực tư duy phản biện, tư duy sáng tạo và giải quyết vấn đề.

8

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

d. Đảm bảo tính thực tiễn

Trong lịch sử phát triển của môn Tự nhiên và Xã hội, tính gần gũi và gắn bó với cuộc sống

hằng ngày là một trong các đặc điểm cơ bản được nhấn mạnh. Chính vì thế, khi biên soạn

SGK môn Tự nhiên và Xã hội thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo, tính thực tiễn được phát huy

tối đa qua việc tìm kiếm ngữ liệu, nhân vật và thể hiện nội dung bài học.

Thông qua các câu chuyện của một số nhân vật đang học lớp 3 xảy ra trong mối quan hệ

của HS với gia đình, nhà trường, cộng đồng và môi trường tự nhiên, sách mang đến cho HS

cách tiếp nhận tri thức khoa học nhẹ nhàng. Một vài nhân vật đi xuyên suốt trong cả cuốn

sách tạo không gian thân quen, gần gũi và tạo sự thích thú cho HS. Qua đó, người học có cơ

hội phát triển năng lực tìm hiểu, khám phá thế giới tự nhiên và nâng cao năng lực vận dụng

kiến thức, kĩ năng được học để giải quyết các vấn đề gắn với các tình huống quen thuộc của

thực tiễn.

e. Đảm bảo tính đa dạng, phù hợp với học sinh ở các vùng miền khác nhau

Dù sinh hoạt của mỗi HS thường gắn với một không gian địa lí nhất định theo vùng,

miền, lãnh thổ nhưng theo thời gian thì không gian học tập và các mối quan hệ của HS

cũng được phát triển và mở rộng lên. Do đó, bên cạnh việc nhấn mạnh đến những yếu tố

đặc trưng tiêu biểu của từng địa phương, vùng miền, SGK Tự nhiên và Xã hội còn đảm bảo

hướng đến tính đa dạng. Sách giúp HS có cách tiếp cận mở đến các vùng, miền văn hoá khác

nhau qua các bài học, đặc biệt là trong chủ đề về trường học và cộng đồng địa phương.

f. Chú trọng tính mở, linh hoạt cho người dạy và người học

Nội dung sách được biên soạn theo hướng mở, tạo điều kiện thuận lợi cho người dạy và

người học có thể cập nhật, bổ sung nội dung dạy học hoặc sử dụng các phương tiện dạy học

phù hợp với thực tiễn, tận dụng các điều kiện thuận lợi, phù hợp của từng trường.

Mỗi bài học định hướng chung được dạy trong một, hai, ba hoặc bốn tiết. Tuy nhiên,

không quy định rõ ràng, phân chia từng tiết. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo

viên về việc linh hoạt tiến độ thực hiện bài học theo năng lực HS và điều kiện cụ thể của HS.

2.2. Những điểm mới của sách giáo khoa môn Tự nhiên và xã hội 3

a. Sách được biên soạn theo mô hình hoạt động học và định hướng phát triển năng lực

Mỗi bài học trong SGK được trình bày theo logic tiến trình hoạt động học, đi từ khởi

động, khám phá để hình thành năng lực, nhận thức, tìm hiểu khoa học đến năng lực vận

dụng kiến thức và kĩ năng đã học. Tiến trình học tập này không chỉ phù hợp với quy luật

nhận thức chung mà còn gắn nội dung bài học với việc vận dụng, giải quyết vấn đề thực tiễn

có liên quan. Đặc biệt, HS được tiếp cận nội dung bài học thông qua các hoạt động học tập

gắn liền với các năng lực khoa học trong môn Tự nhiên và Xã hội, giúp HS hình thành và phát

triển năng lực đặc thù một cách rõ ràng, cụ thể thông qua nội dung học tập, đồng thời, giúp

GV dễ dàng nhận xét và đánh giá sự phát triển năng lực đặc thù của HS.

9

Bên cạnh đó, mỗi hoạt động trong SGK không chỉ có vai trò hướng dẫn, gợi ý HS thực

hiện các hoạt động học tập mà còn gợi ý cho GV về việc tổ chức các hoạt động dạy học

thông qua kênh chữ và kênh hình. Trong đó, nhiều bài học có sự kết hợp giữa kênh hình và

kênh chữ thông qua bóng nói, bóng nghĩ nhằm thu hút, hấp dẫn HS (giúp sách có cách thể

hiện giống truyện tranh, tạo sự thân thiết, gần gũi với HS tiểu học); đồng thời dẫn dắt, tạo

sự tò mò, kích thích HS tư duy, khám phá; giúp sách tiếp cận thực tiễn và đi vào thực tiễn.

b. Cấu trúc và nội dung bài học được biên soạn theo hướng tích hợp

Trong hệ thống các môn học ở tiểu học theo Chương trình GDPT mới, môn Tự nhiên và

Xã hội có mối quan hệ chặt chẽ với môn Tiếng Việt, môn Đạo đức và Hoạt động trải nghiệm.

Phát triển mối quan hệ này, SGK môn Tự nhiên và Xã hội tăng cường tính tích hợp liên môn

với môn Đạo đức và môn Tiếng Việt, thể hiện ngay trong cấu trúc và nội dung các bài học.

Cuối mỗi bài học trong SGK Tự nhiên và Xã hội trước đây là một nội dung kiến thức khoa

học trọng tâm mà HS cần biết và nhớ, thì trong SGK môn Tự nhiên và Xã hội thuộc bộ sách

Chân trời sáng tạo, HS không chỉ được nhấn mạnh và hệ thống lại nội dung kiến thức trọng

tâm của bài mà còn được khắc sâu hơn những giá trị đạo đức, nhân văn thể hiện thông qua

những câu văn ngắn gọn dễ đọc, dễ nhớ.

Phần từ khoá cuối mỗi bài học: Đây là một số từ trọng tâm của bài học, giúp HS vừa làm

quen với các thuật ngữ khoa học của môn học, vừa giúp các em củng cố và mở rộng vốn từ

tiếng Việt của mình.

c. Tính thực tiễn được tăng cường

Nội dung bài học trong SGK môn Tự nhiên và Xã hội, bộ sách Chân trời sáng tạo phát huy

tối đa tính thực tiễn và sự gần gũi với HS. Người học hình thành các năng lực khoa học thông

qua các câu chuyện, tình huống xoay quanh cuộc sống hằng ngày với những nhân vật phù

hợp với độ tuổi của các em.

d. Chú trọng hướng dẫn hoạt động tự học cho học sinh

Mỗi bài học được cấu trúc gồm 7 phần. Mỗi phần được kí hiệu bằng một logo đặc trưng

(hình ảnh quy ước chỉ dẫn hoạt động). Nội dung và mục đích của từng phần được giới thiệu

với GV và HS ngay từ trang 2 của SGK Tự nhiên và Xã hội 3. Điều này tạo điều kiện thuận lợi

để HS có thể quan sát các logo, kết hợp với kênh hình và kênh chữ (yêu cầu lệnh hoạt động)

được thể hiện trong bài, HS có thể định hướng và tự tổ chức hoạt động học tập phù hợp

trong từng bài học.

2.3. Cấu trúc sách và cấu trúc bài học môn Tự nhiên và xã hội 3

2.3.1. Ma trận nội dung và yêu cầu cần đạt

Dựa trên hướng dẫn thực hiện chương trình môn học, SGK Tự nhiên và Xã hội 3 thuộc bộ

sách Chân trời sáng tạo gợi ý cấu trúc nội dung và yêu cầu cần đạt như sau:

10

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

Chủ đề

Tên bài

Nội dung

Yêu cầu cần đạt

GIa ĐìNH

Bài 1: Họ nội,

họ ngoại

– Mối quan hệ họ hàng nội,

ngoại.

– Tỉnh cảm, sự gắn bó của

bản thân với họ hàng nội,

ngoại.

–

Nêu

được

mối

quan

hệ

họ

hàng nội, ngoại.

– Xưng hô đúng với các thành

viên trong gia đình thuộc họ nội,

họ ngoại.

– Vẽ, viết hoặc cắt dán ảnh vào

sơ đồ gia đình và họ hàng nội,

ngoại theo mẫu.

– Bày tỏ được tình cảm, sự gắn

bó của bản thân với họ hàng

nội, ngoại.

Bài 2: Kỉ niệm đáng

nhớ của gia đình

– Tên và thông tin có liên

quan đến một số ngày kỉ

niệm

hoặc

sự

kiện

quan

trọng của gia đình.

– Sự thay đổi của gia đình

theo thời gian.

– Nêu được tên một số ngày kỉ

niệm

hay

sự

kiện

quan

trọng

của gia đình và thông tin có liên

quan đến những sự kiện đó (ví

dụ: một chuyến đi dã ngoại, du

lịch đáng nhớ của cả gia đình;

thay đổi nơi ở, nơi học, công việc

của thành viên gia đình,...).

– Vẽ được đường thời gian theo

thứ tự các sự kiện lớn, các mốc

quan trọng đã xảy ra trong gia

đình.

– Nhận xét được sự thay đổi của

gia đình theo thời gian qua một

số ví dụ.

Bài 3: Phòng tránh

hoả hoạn khi ở nhà

– Nguyên nhân dẫn đến

cháy nhà và thiệt hại có thể

xảy ra.

– Kinh nghiệm ứng xử khi

có cháy xảy ra.

– Điều tra tìm hiểu những

thứ có thể gây cháy trong

nhà và biện pháp phòng

cháy.

– Nêu được một số nguyên nhân

dẫn đến cháy nhà và nêu được

những thiệt hại có thể xảy ra (về

người, tài sản,...) do hoả hoạn.

– Đưa ra được cách ứng xử phù

hợp trong tình huống có cháy

xảy ra; Nhận xét về những cách

ứng xử đó.

– Thực hành ứng xử trong tình

huống giả định khi có cháy xảy

ra.

– Điều tra, phát hiện được những

thứ có thể gây cháy trong nhà và

nói với người lớn có biện pháp

để phòng cháy.

11

Bài 4: Giữ vệ sinh

xung quanh nhà

– Sự cần thiết phải giữ vệ

sinh xung quanh nhà ở.

– Một số việc làm để giữ vệ

sinh xung quanh nhà ở.

– Kể tên và làm được một số việc

phù hợp để giữ vệ sinh xung

quanh nhà.

– Giải thích được một cách đơn

giản tại sao cần phải giữ vệ sinh

xung quanh nhà.

Bài 5: ôn tập chủ đề Gia đình

TrưỜNG

HỌC

Bài 6: Chúng em

tham gia các

hoạt động xã hội

của trường

– Tên, một số hoạt động và

ý nghĩa của một số hoạt

động kết nối với xã hội của

trường học và mô tả được

hoạt động đó.

– Sự tham gia của học sinh

trong các hoạt động.

– Cảm nhận của học sinh về

các hoạt động ở trường.

– Nêu được tên và ý nghĩa một

đến hai hoạt động kết nối với

xã hội của trường học và mô tả

được hoạt động đó.

– Nhận xét được về sự tham gia

của

học

sinh

trong

các

hoạt

động đó.

Bài 7: Truyền thống

của trường em

– Các truyền thống của nhà

trường.

– Tình cảm hoặc mong ước

của bản thân đối với nhà

trường.

– Đặt được một số câu hỏi để tìm

hiểu về truyền thống nhà trường.

– Giới thiệu được một cách đơn

giản về truyền thống nhà trường.

– Bày tỏ được tình cảm hoặc

mong ước của bản thân đối với

nhà trường.

Bài 8: Thực hành:

Giữ an toàn và

vệ sinh trường học

– Khảo sát an toàn khu vực

xung quanh trường học.

– Giữ vệ sinh khu vực xung

quanh trường học.

– Thực hành khảo sát về sự an

toàn

trong

khuôn

viên

nhà

trường

hoặc

khu

vực

xung

quanh trường theo nhóm:

+ Lập được kế hoạch khảo sát

về sự an toàn của phòng học,

tường rào, sân chơi, bãi tập hoặc

khu

vực

xung

quanh

trường

theo mẫu.

+ Khảo sát được về sự an toàn

liên quan đến cơ sở vật chất của

nhà trường hoặc khu vực xung

quanh

trường

theo

sự

phân

công của nhóm.

+ Làm báo cáo, trình bày được

kết quả khảo sát và đưa ra được

ý

tưởng

khuyến

nghị

với

nhà

trường

nhằm

khắc

phục,

hạn

chế những rủi ro có thể xảy ra.

– Có ý thức giữ gìn và làm được

một số việc phù hợp để giữ vệ

sinh trường học và khu vực xung

quanh trường.

12

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

Bài 9: ôn tập chủ đề Trường học

CộNG

ĐỒNG

ĐỊa

PHươNG

Bài 10: Di tích lịch

sử – văn hoá và cảnh

quan thiên nhiên

– Cảnh đẹp về di tích lịch

sử, văn hoá, thiên nhiên của

Việt Nam và quê hương.

– Tôn trọng và giữ vệ sinh

khi tham quan.

– Giới thiệu được (bằng lời hoặc

kết hợp lời nói với hình ảnh) một

di tích lịch sử – văn hoá hoặc

cảnh

quan

thiên

nhiên

ở

địa

phương.

– Thể hiện sự tôn trọng và có

ý thức giữ vệ sinh khi đi tham

quan di tích lịch sử – văn hoá

hoặc cảnh quan thiên nhiên.

Bài 11: Hoạt động

sản xuất ở địa

phương em

– Một số hoạt động sản

xuất:

nông

nghiệp,

công

nghiệp, thủ công.

– Hoạt động sản xuất và

sản phẩm của địa phương.

– Kể được tên, sản phẩm và ích

lợi của một số hoạt động sản

xuất (nông nghiệp, công nghiệp

hoặc thủ công) ở địa phương.

– Trình bày, giới thiệu được một

trong số các sản phẩm của địa

phương dựa trên các thông tin,

tranh ảnh, vật thật,... sưu tầm

được.

Bài 12: Tiêu dùng

tiết kiệm và bảo vệ

môi trường

– Tiêu dùng tiết kiệm và

bảo vệ môi trường.

– Viết, vẽ hoặc sử dụng tranh ảnh,

video,...

để

chia

sẻ

với

những

người

xung

quanh

về

sự

cần

thiết phải tiêu dùng tiết kiệm,

bảo vệ môi trường.

Bài 13: Thực hành:

Khám phá cuộc

sống xung quanh

em

– Các hoạt động sản xuất ở

địa phương.

– Một số di tích lịch sử, văn

hoá, cảnh quan thiên nhiên

ở địa phương.

– Thực hành quan sát, tìm hiểu

các hoạt động sản xuất và cảnh

đẹp về di tích lịch sử – văn hoá,

cảnh

đẹp

thiên

nhiên

ở

địa

phương.

Bài 14: ôn tập chủ đề Cộng đồng địa phương

THựC

VẬT Và

ĐộNG

VẬT

Bài 15: Lá, thân, rễ

của thực vật

–

Hình

dạng,

kích

thước,

màu sắc của rễ, thân, lá của

các thực vật khác nhau.

– Phân loại thân, rễ, lá.

– So sánh (hình dạng, kích thước,

màu sắc) rễ, thân, lá của các thực

vật khác nhau.

– Phân loại được thực vật dựa

trên một số tiêu chí (ví dụ: đặc

điểm của thân, rễ, lá,...).

– Vẽ hoặc sử dụng sơ đồ sẵn có

để chỉ vị trí và nói (hoặc viết)

được tên thân, rễ, lá của thực vật.

– Trình bày được chức năng của

lá, thân, rễ.

13

Bài 16: Hoa và quả

–

Hình

dạng,

kích

thước,

màu sắc của hoa, quả ở các

thực vật khác nhau.

– So sánh (hình dạng, kích thước,

màu sắc) hoa quả của các thực

vật khác nhau.

Bài 17: Thế giới

động vật quanh em

– Tên các phần cơ thể của

động vật.

–

Chức

năng

của

các

bộ

phận bên ngoài động vật.

– Đặc điểm cấu tạo của một

số

động

vật

khác

nhau;

phân

loại

được

động

vật

dựa

trên

một

số

tiêu

chí

(ví dụ: đặc điểm cơ quan di

chuyển,...).

– Vẽ hoặc sử dụng sơ đồ sẵn có

để chỉ vị trí và nói (hoặc viết)

được tên một số bộ phận của

động vật.

– Trình bày được chức năng các

bộ phận của động vật (sử dụng

sơ đồ, tranh ảnh).

– So sánh được đặc điểm cấu tạo

của một số động vật khác nhau;

phân

loại

được

động

vật

dựa

trên một số tiêu chí (ví dụ: đặc

điểm cơ quan di chuyển,...).

Bài 18: sử dụng

hợp lí thực vật và

động vật

– Sử dụng thực vật và động

vật

trong

đời

sống

hằng

ngày.

– Cách sử dụng thực vật và

động vật hợp lí.

– Nêu được ví dụ về việc sử dụng

thực vật và động vật trong đời

sống hằng ngày.

– Liên hệ thực tế, nhận xét về

cách sử dụng thực vật và động

vật của gia đình và cộng đồng

địa phương.

– Lựa chọn và đề xuất cách sử

dụng thực vật và động vật hợp

lí. Chia sẻ với những người xung

quanh để cùng thực hiện.

Bài 19: ôn tập chủ đề Thực vật và động vật

CoN

NGưỜI

Và sỨC

KHoẺ

Bài 20: Cơ quan

tiêu hoá

– Các bộ phận chính của cơ

quan tiêu hoá.

– Chức năng của cơ quan

tiêu hoá.

– Những việc cần làm hoặc

cần

tránh

để

bảo

vệ

cơ

quan tiêu hoá.

–

Các

thức

ăn,

đồ

uống,

hoạt

động

có

lợi

cho

cơ

quan tiêu hoá.

– Một số chất và hoạt động

có hại đối với cơ quan tiêu

hoá.

– Chỉ và nói được tên các bộ

phận chính của cơ quan tiêu hoá

trên sơ đồ, tranh ảnh.

– Nhận biết được chức năng của

cơ quan tiêu hoá ở mức độ đơn

giản

ban

đầu

qua

hoạt

động

hằng ngày của bản thân (ví dụ:

theo dõi việc ăn, uống và thải

bã).

– Trình bày được một số việc cần

làm hoặc cần tránh để giữ gìn,

bảo vệ cơ quan tiêu hoá.

– Kể được tên một số thức ăn, đồ

uống và hoạt động có lợi cho cơ

quan tiêu hoá.

14

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

Bài 21: Cơ quan

tuần hoàn

– Các bộ phận chính của cơ

quan tuần hoàn.

– Chức năng của cơ quan

tuần hoàn.

– Một số việc cần làm hoặc

cần tránh để giữ gìn, bảo vệ

cơ quan tuần hoàn.

– Một số thức ăn, đồ uống

và hoạt động có lợi cho tim

mạch.

– Chỉ và nói được tên các bộ

phận chính của cơ quan tuần

hoàn trên sơ đồ, tranh ảnh.

–

Nhận

biết

được

chức

năng

của cơ quan tuần hoàn ở mức

độ đơn giản ban đầu qua hoạt

động sống hằng ngày của bản

thân.

– Trình bày được một số việc cần

làm hoặc cần tránh để giữ gìn,

bảo vệ cơ quan tuần hoàn.

– Kể được tên một số thức ăn,

đồ uống và hoạt động có lợi cho

tim mạch.

Bài 22: Cơ quan

thần kinh

– Các bộ phận chính của cơ

quan thần kinh.

– Chức năng của cơ quan

thần kinh.

– Một số việc cần làm hoặc

cần tránh để giữ gìn, bảo vệ

cơ quan thần kinh.

– Xây dựng thời gian biểu

phù hợp (theo mẫu) để có

được thói quen học tập, vui

chơi,

ăn

uống,

nghỉ

ngơi

điều độ và ngủ đủ giấc.

– Chỉ và nói được tên các bộ

phận chính của cơ quan thần

kinh trên sơ đồ, tranh ảnh.

– Nhận biết được chức năng của

cơ quan thần kinh ở mức độ đơn

giản

ban

đầu

qua

hoạt

động

sống hằng ngày của bản thân.

– Nêu được một số ví dụ về mối

quan hệ với gia đình hoặc bạn

bè có ảnh hưởng tốt hoặc xấu

đến trạng thái cảm xúc (hoặc sức

khoẻ tinh thần) của mỗi người.

– Trình bày được một số việc cần

làm hoặc cần tránh để giữ gìn,

bảo vệ cơ quan thần kinh.

– Kể được tên một số thức ăn, đồ

uống và hoạt động có lợi cho cơ

quan thần kinh.

Bài 23: Thức ăn,

đồ uống có lợi cho

cơ quan tiêu hoá,

tuần hoàn,

thần kinh

– Một số chất và hoạt động

có hại đối với các cơ quan

tiêu hoá, tuần hoàn, thần

kinh.

– Thu thập được thông tin về

một số chất và hoạt động có

hại đối với các cơ quan tiêu hoá,

tuần hoàn, thần kinh.

Bài 24: Thực hành:

Tìm hiểu chất và

hoạt động có hại

cho cơ quan tiêu

hoá, tuần hoàn,

thần kinh

– Một số chất và hoạt động

có hại đối với các cơ quan

tiêu hoá, tuần hoàn, thần

kinh.

– Thu thập được thông tin về

một số chất và hoạt động có

hại đối với các cơ quan tiêu hoá,

tuần

hoàn,

thần

kinh

và

nêu

được cách phòng tránh.

15

Bài 25: ôn tập chủ đề Con người và sức khoẻ

TrÁI ĐẤT

Và

BẦU TrỜI

Bài 26: Bốn

phương trong

không gian

– Bốn phương chính trong

không gian.

– Xác định phương hướng

dựa vào Mặt Trời hoặc la

bàn.

– Kể được bốn phương chính

trong không gian theo quy ước.

– Thực hành xác định được các

phương chính dựa trên phương

Mặt Trời mọc, lặn hoặc sử dụng

la bàn.

Bài 27: quả địa cầu

– Mô hình thu nhỏ

của Trái Đất

– Hình dạng Trái Đất qua

quả địa cầu.

– Cực Bắc, cực Nam, đường

Xích đạo, bán cầu Bắc, bán

cầu Nam

– Nhận biết ban đầu về hình

dạng Trái Đất qua quả địa cầu.

– Chỉ được cực Bắc, cực Nam,

đường Xích đạo, bán cầu Bắc,

bán cầu Nam trên quả địa cầu.

Bài 28: Trái Đất

trong hệ Mặt Trời

– Vị trí của Trái Đất trong hệ

Mặt Trời.

– Chiều chuyển động của

Trái Đất quanh mình nó và

quanh Mặt Trời.

– Hiện tượng ngày và đêm.

– Chiều chuyển động của

Mặt Trăng quanh Trái Đất.

– Trái Đất là một hành tinh

trong

hệ

Mặt

Trời,

Mặt

Trăng

là

vệ

tinh

của Trái

Đất.

– Chỉ và nói được vị trí của Trái

Đất trong hệ Mặt Trời trên sơ đồ,

tranh ảnh.

– Chỉ và trình bày được chiều

chuyển động của Trái Đất quanh

mình nó và quanh Mặt Trời trên

sơ đồ và (hoặc) mô hình.

–

Giải

thích

được

ở

mức

độ

đơn giản hiện tượng ngày và

đêm

qua

sử

dụng

mô

hình

hoặc video.

– Chỉ được chiều chuyển động

của Mặt Trăng quanh Trái Đất

trên sơ đồ và (hoặc) mô hình.

– Nêu được Trái Đất là một hành

tinh trong hệ Mặt Trời, Mặt Trăng

là vệ tinh của Trái Đất.

Bài 29: Bề mặt

Trái Đất

– Các đới khí hậu trên Trái

Đất.

– Hoạt động tiêu biểu của

con người ở từng đới khí

hậu.

– Các châu lục và các đại

dương trên Trái Đất.

– Vị trí của Việt Nam trên

quả địa cầu.

- Một số dạng địa hình của

Trái Đất.

– Chỉ được các đới khí hậu trên

quả địa cầu.

– Trình bày được một vài hoạt

động tiêu biểu của con người ở

từng đới khí hậu dựa vào tranh

ảnh và (hoặc) video.

– Tìm và nói được tên các châu

lục và các đại dương trên quả

địa

cầu.

Chỉ

được

vị

trí

của

Việt Nam trên quả địa cầu.

–

Nêu

được

một

số

dạng

địa

hình của Trái Đất: đồng bằng,

đồi, núi, cao nguyên; sông, hồ;

biển, đại dương dựa vào tranh

ảnh và (hoặc) video.

– Xác định được nơi học sinh đang

sống thuộc dạng địa hình nào.

Bài 30: ôn tập chủ đề Trái Đất và bầu trời

16

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

2.3.2. Cấu trúc một chủ đề

Mỗi chủ đề có cấu trúc thống nhất gồm:

+ Trang chủ đề: Giới thiệu tên chủ đề và có hình vẽ minh hoạ thể hiện nội dung đặc

trưng của chủ đề.

+ Các bài học trong chủ đề. Trong đó, bài học cuối mỗi chủ đề đưa ra những gợi ý để nhà

trường và giáo viên có thể tổ chức các hoạt động trải nghiệm, thực hành, khám phá thế giới

tự nhiên và xã hội xung quanh cho học sinh.

+ Ôn tập chủ đề: là hệ thống các bài tập và nhiệm vụ học tập được thể hiện qua việc

hoàn thành những sơ đồ, trả lời câu hỏi, xử lí tình huống, thực hành tham quan, tìm hiểu

thực tế,… Thông qua các bài tập và nhiệm vụ học tập này, học sinh không chỉ được củng cố

kiến thức, kĩ năng học được trong chủ đề mà còn tự đánh giá được các năng lực khoa học

của bản thân.

2.3.3. Cấu trúc một bài học

Mỗi bài học được xây dựng với cấu trúc là một chuỗi các hoạt động học tập của học sinh,

thể hiện rõ quan điểm dạy học phát triển năng lực và dạy học tích hợp, đồng thời đảm bảo

cấu trúc bài học theo tiêu chuẩn sách giáo khoa quy định tại Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT.

Mỗi bài học được trình bày theo cách tiếp cận gắn với những năng lực đặc thù và gợi ý

giáo viên tổ chức dạy học linh hoạt. Ở mỗi tiết, đều có cấu trúc thống nhất, bao gồm:

Phần mở đầu là những yêu cầu cần đạt và hoạt động khởi động:

+ Yêu cầu cần đạt trong mỗi bài học: Nhằm định hướng người đọc, nêu ngắn gọn các yêu

cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực của học sinh mà bài học hướng tới.

+ Hoạt động khởi động: Là những câu hỏi vấn đề hoặc bài hát, trò chơi,… gợi sự tò mò,

kích thích sự hứng thú và huy động kinh nghiệm, kiến thức đã có của học sinh để bắt đầu

bài học.

Phần nội dung chính là phần kiến thức mới, luyện tập, vận dụng được trình bày xen kẽ

nhau thông qua những hoạt động học tập được tổ chức theo cách tiếp cận hướng đến

những nhóm năng lực đặc thù của môn Tự nhiên và Xã hội:

+ Hoạt động phát triển năng lực nhận thức khoa học và năng lực tìm hiểu môi trường

Tự nhiên và Xã hội xung quanh: Dựa vào quan sát, thực hành sắp xếp, phân loại hoặc trải

nghiệm các kiến thức, kĩ năng, kinh nghiệm thực tiễn, học sinh nêu và nhận biết một số

sự vật, hiện tượng, có khả năng đặt câu hỏi, quan sát, nhận xét về đặc điểm bên ngoài

của các sự vật, hiện tượng xung quanh. Chú ý đến tâm sinh lí cũng như trình độ của học

sinh lớp 3, các năng lực Nhận thức và năng lực Tìm hiểu được gộp chung trong một loại

hình hoạt động, tránh gây bối rối cho học sinh.

+ Hoạt động phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Yêu cầu học sinh liên

hệ thực tế, phân tích một tình huống, giải quyết một vấn đề có liên quan và đưa ra cách ứng

xử phù hợp.

+ Thông tin bổ sung, mở rộng: Cung cấp những thông tin bổ sung, mở rộng cho các hoạt

động trong bài học.

17

Phần kết bài học là những câu văn ngắn ngọn thể hiện nội dung cần biết và những từ

khoá được nhấn mạnh trong bài học:

+ Nội dung cần biết: Để học sinh có cơ hội nắm những nội dung chính, trọng tâm của

bài học. Nội dung này được khuyến nghị để cho học sinh tập đọc theo giáo viên vào cuối

tiết học, nhằm giúp học sinh tập trung vào một nội dung cơ bản hoặc giá trị sống cần nhấn

mạnh trong bài, qua đó tăng cường khả năng đọc câu chữ tiếng Việt mà không yêu cầu học

sinh phải thuộc lòng các nội dung này.

+ Từ khoá: Trước khi kết thúc bài học, học sinh sẽ tập đọc các Từ khoá của bài để khắc sâu

một số từ quan trọng trong bài học, tăng cường khả năng đọc và nhớ từ tiếng Việt.

2.4. Phân tích một số bài học đặc trưng

2.4.1. Bài học hình thành kiến thức mới

Hoạt động khởi động

Yêu cầu cần đạt

Hoạt động phát triển năng

lực nhận thức và tìm hiểu

96

Cơ quan thần kinh

Baøi

22

Cùng chơi “Chi chi, chành chành”.

Cơ quan nào điều khiển suy nghĩ và

hoạt động của em trong trò chơi trên?

°

Chỉ và nói được tên các

bộ

phận

chính

của

cơ quan thần kinh trên

sơ đồ, tranh ảnh.

°

Nhận

biết

được

chức

năng đơn giản, ban đầu

của cơ quan thần kinh.

°

Trình bày được một số

việc cần làm hoặc cần

tránh để giữ gìn, bảo vệ

cơ quan thần kinh.

° Chỉ và nói tên

các

bộ

phận

của

cơ

quan

thần

kinh

trên

sơ đồ ở hình 1.

Sơ đồ cơ quan thần kinh

Não

Dây thần kinh

Tuỷ sống

1

18

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

Hoạt động phát triển năng lực

nhận thức và tìm hiểu

Thông tin bổ sung,

mở rộng

98

° Nói với bạn về nội dung trong các hình sau.

° Bộ phận nào của cơ quan thần kinh điều khiển phản ứng của

các bạn trong hình?

° Nhận xét về suy nghĩ và hoạt động của bạn trong tình huống sau.

° Bộ phận nào của cơ quan thần kinh điều khiển các suy nghĩ và

hoạt động đó?

Nước nóng quá!

Ối!

Khi bất ngờ chạm tay vào cốc nước nóng, tay em sẽ

tự động rụt lại; khi bất ngờ bị ngã, em sẽ kêu lên,...

các phản ứng như vậy gọi là phản xạ. Tuỷ sống điều khiển

các phản xạ này của cơ thể.

Não điều khiển suy nghĩ, cảm xúc, cách ứng xử của chúng ta.

Nhờ các dây thần kinh dẫn truyền tín hiệu từ các cơ quan,

não tiếp nhận, xử lí các thông tin và đưa ra chỉ dẫn cho các

bộ phận của cơ thể hoạt động.

Sao ai lại vứt vỏ

sữa ở đây thế nhỉ?

4

5

6

a

6

b

99

° Chia sẻ với bạn về một hoạt động của em theo gợi ý sau:

– Tên hoạt động.

– Các bộ phận của cơ thể tham gia hoạt động.

– Những bộ phận của cơ quan thần kinh đã điều khiển hoạt động này.

Cơ quan thần kinh có chức năng

tiếp nhận, trả lời các kích thích

từ bên trong và bên ngoài cơ thể;

điểu khiển và phối hợp các cơ quan

để

thực

hiện

mọi

hoạt

động

của

cơ thể.

Trung ương thần kinh

Phản xạ

Khi đọc bài,

mắt đã nhìn chữ để

truyền thông tin lên não,

não chỉ dẫn và điều khiển

miệng để đọc.

7

° Trò chơi: "Ai nhớ nhanh hơn?"

Thứ ... ngày ... tháng ... năm...

Tự nhiên và Xã hội

Bài 22. Cơ quan thần kinh

8

Đố các bạn,

trong bức tranh vừa rồi

có những con vật nào?

Hoạt động phát triển

năng lực vận dụng

Em cần biết

Từ khoá

19

2.4.2. Bài học thực hành, trải nghiệm thực tiễn

56

°

Thực hành quan sát, tìm hiểu

hoạt động sản xuất hoặc di tích

lịch sử – văn hoá, cảnh quan

thiên nhiên ở địa phương.

Kể tên một di tích lịch sử –

văn hoá hoặc một cảnh

quan thiên nhiên mà em

thích.

Baøi

13

Thực hành: Khám phá

cuộc sống xung quanh em

1. Chuẩn bị:

– Lựa chọn một địa điểm để thực hành quan sát: nơi diễn ra hoạt động

sản xuất hoặc di tích lịch sử – văn hoá, cảnh quan thiên nhiên ở địa phương.

– Tìm hiểu phiếu thu thập thông tin.

– Phân công nhiệm vụ cho các bạn trong nhóm khi thực hành quan sát.

STT

Hoạt động

Sản phẩm (nếu có)

Cảm xúc, suy nghĩ của em

1

?

?

?

2

?

?

?

STT

Đặc điểm cảnh vật

Cảm xúc, suy nghĩ của em

1

?

?

2

?

?

PHIẾU 1: THU THẬP THÔNG TIN VỀ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT

Nhóm: ... Địa điểm thực hành:...

PHIẾU 2: THU THẬP THÔNG TIN VỀ DI TÍCH LỊCH SỬ – VĂN HOÁ

VÀ CẢNH QUAN THIÊN NHIÊN

Nhóm: ... Địa điểm thực hành:...

Một số lưu ý:

– Nên đi theo hàng dưới sự hướng dẫn

của thầy, cô giáo.

– Chú ý an toàn khi thực hành.

– Không đùa nghịch.

– Không tự ý sử dụng các sản phẩm tại

nơi thực hành.

Yêu cầu cần đạt

Hoạt động khởi động

Chuẩn bị và giao nhiệm vụ

thực hành, trải nghiệm

57

2. Thực hành quan sát, thu thập thông tin.

1

2

4

6

3

5

Tổ chức cho các nhóm

thực hành trải nghiệm

20

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

4. Báo cáo và tổng kết hoạt động thực hành quan sát.

3. Chia sẻ với bạn những thông tin em quan sát và thu thập được.

Địa phương em có nhiều di tích lịch sử – văn hoá

và cảnh quan thiên nhiên đẹp. Em cùng mọi người

giữ gìn, bảo vệ các di tích lịch sử – văn hoá và

cảnh đẹp xung quanh.

58

7

8

Chúng mình đã

tham quan tiệm bánh.

Chia sẻ và báo cáo kết quả

thực hành, trải nghiệm

Em cần biết

2.4.3. Bài Ôn tập chủ đề

Củng cố và hệ thống hoá

các hoạt động, sản phẩm

trong chủ đề

Baøi

5

1. Triển lãm tranh ảnh về "Những kỉ niệm của gia đình".

Ôn tập chủ đề Gia đình

2. Giới thiệu về các thành viên trong gia đình họ nội, họ ngoại của em.

23

Ngày mình biết đi xe đạp

NHỮNG KỈ NIỆM CỦA GIA ĐÌNH

?

?

Gia đình

họ ngoại

Cậu Hùng

?

?

Bác Lan

Gia đình

họ nội

Gia đình

họ nội,

họ ngoại

của em

Gia đình mình cùng họ hàng đi chơi

ở Đà Nẵng

Ngày em Hoa chào đời

21

Liên hệ và tự đánh giá

Vận dụng kiến thức,

kĩ năng của chủ đề

để giải quyết các

tình huống, vấn đề

của cuộc sống

24

3. Em và các thành viên trong gia đình đã làm những việc nào dưới đây để

phòng cháy khi ở nhà?

Chuẩn bị: Một tranh vẽ hoặc

ảnh chụp về việc mọi người

nơi em ở cùng nhau tham

gia vệ sinh xung quanh nhà

ở, bìa cứng, bút màu.

Thực hiện:

– Dán tranh, ảnh lên tờ bìa

hoặc viết lại những hoạt

động đã diễn ra.

– Trang trí bản tin của em.

Chia sẻ "Bản tin khu phố"

của em.

Không cắm nhiều thiết bị điện

chung một ổ cắm điện

Khoá van bình ga sau khi đun nấu

Tắt các thiết bị điện khi không sử dụng

Không để dây điện gần bếp ga

4. Cùng làm: Bản tin khu phố.

Vào

cuối

tuần,

tất

cả

các

gia

đình

trong khu phố đã cùng nhau vệ sinh

xung quanh nơi ở để khu phố Bình An

luôn xanh, sạch, đẹp.

KHU PHỐ XANH – SẠCH – ĐẸP

1

3

2

4

2.5. Kế hoạch dạy học môn Tự nhiên và xã hội lớp 3

Tuỳ theo đặc điểm thực tiễn của nhà trường và địa phương, điều kiện dạy học, đối tượng

học sinh…., các trường sẽ linh hoạt thời gian để đảm bảo thực hiện đủ số tiết và yêu cầu cần

đạt của Chương trình môn học. Bảng sau đây đưa ra phương án gợi ý về kế hoạch dạy học

môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 bộ sách Chân trời sáng tạo như sau:

Tuần

Chủ đề

Tên bài

Thời

lượng

Nội dung điều chỉnh, bổ sung

(nếu có)

1

GIa ĐìNH

Bài 1: Họ nội, họ ngoại

2 tiết

2

Bài 2: Kỉ niệm đáng nhớ của

gia đình

2 tiết

Tích hợp giáo dục lịch sử gia đình.

3

Bài 3: Phòng tránh hoả hoạn

khi ở nhà

2 tiết

Tích hợp giáo dục kĩ năng sống.

4

Bài 4: Giữ vệ sinh xung quanh

nhà

2 tiết

5

Bài 5: Ôn tập chủ đề Gia đình

2 tiết

22

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

6

TrưỜNG

HỌC

Bài 6: Chúng em tham gia các

hoạt động xã hội của trường

2 tiết

7

Bài 7: Truyền thống của trường

em

2 tiết

Tích hợp giáo dục truyền thống

nhà trường.

8 – 9

Bài 8: Thực hành: Giữ an toàn

và vệ sinh trường học

3 tiết

Tích hợp giáo dục kĩ năng sống.

9 – 10

Bài 9: Ôn tập chủ đề Trường

học

2 tiết

10 – 11

CộNG

ĐỒNG ĐỊa

PHươNG

Bài 10: Di tích lịch sử – văn hoá

và cảnh quan thiên nhiên

2 tiết

Tích hợp giáo dục lịch sử – văn

hoá, cảnh quan thiên nhiên địa

phương.

11 – 12

Bài 11: Hoạt động sản xuất ở

địa phương em

3 tiết

Nếp sống, hoạt động sản xuất của

con người địa phương.

13

Bài 12: Tiêu dùng tiết kiệm và

bảo vệ môi trường

2 tiết

Tích hợp giáo dục tài chính và bảo

vệ môi trường.

14 – 15

Bài 13: Thực hành: Khám phá

cuộc sống xung quanh em

3 tiết

Nếp sống địa phương.

15 – 16

Bài 14: Ôn tập chủ đề Cộng

đồng địa phương

2 tiết

16 – 17

THựC VẬT

Và

ĐộNG VẬT

Bài 15: Lá, thân, rễ của thực

vật

3 tiết

18

Bài 16: Hoa và quả

2 tiết

19

Bài 17: Thế giới động vật

quanh em

2 tiết

20

Bài 18: Sử dụng hợp lí thực vật

và động vật

2 tiết

Tích hợp GD tài chính và bảo vệ

môi trường

21

Bài 19: Ôn tập chủ đề Thực vật

và động vật

2 tiết

23

22 – 23

CoN NGưỜI

Và

sỨC KHoẺ

Bài 20: Cơ quan tiêu hoá

3 tiết

23 – 24

Bài 21: Cơ quan tuần hoàn

3 tiết

25 – 26

Bài 22: Cơ quan thần kinh

3 tiết

26

Bài 23: Thức ăn, đồ uống có

lợi cho cơ quan tiêu hoá, tuần

hoàn, thần kinh

1 tiết

27 – 28

Bài 24: Thực hành: Tìm hiểu

chất và hoạt động có hại cho

cơ quan tiêu hoá, tuần hoàn,

thần kinh

3 tiết

Tích hợp giáo dục kĩ năng sống.

28 – 29

Bài 25: Ôn tập chủ đề Con

người và sức khoẻ

2 tiết

29 – 30

TrÁI ĐẤT

Và

BẦU TrỜI

Bài 26: Bốn phương trong

không gian

3 tiết

31

Bài 27: Quả địa cầu – Mô hình

thu nhỏ của Trái Đất

1 tiết

32 – 33

Bài 28: Trái Đất trong hệ Mặt

Trời

3 tiết

33 – 34

Bài 29: Bề mặt Trái Đất

4 tiết

35

Bài 30: Ôn tập chủ đề Trái Đất

và bầu trời

2 tiết

3. PHươNG PHÁP Và HìNH THỨC Tổ CHỨC DạY HỌC MôN Tự NHIêN Và xã HộI LớP 3

3.1. Những yêu cầu cơ bản về phương pháp và hình thức tổ chức dạy học môn Tự

nhiên và xã hội lớp 3

Xuất phát từ định hướng chung về phương pháp giáo dục nêu tại chương trình giáo dục

phổ thông tổng thể, đặc biệt, quán triệt quan điểm lấy người học làm trung tâm, chú trọng

phát triển phẩm chất và năng lực của người học, khi dạy học môn Tự nhiên và Xã hội, giáo

viên nên lựa chọn và sử dụng phương pháp dạy học theo các định hướng cơ bản sau:

– Tổ chức cho học sinh được quan sát. Phương pháp quan sát là phương pháp dạy học

truyền thống và đặc trưng của môn Tự nhiên và Xã hội. Giáo viên có thể tổ chức cho học sinh

quan sát nhiều đối tượng khác nhau: tranh ảnh trong sách giáo khoa, các video, hiện tượng

tự nhiên và xã hội thực tế xung quanh. Phương pháp dạy học này được sử dụng ở tất cả các

bài học, đây được coi như một trong các phương pháp dạy học nòng cốt, đặc trưng, nhằm

góp phần hình thành và phát triển ở học sinh năng lực nhận thức khoa học và năng lực tìm

hiểu tự nhiên, xã hội xung quanh.

24

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

– Tổ chức cho học sinh được tương tác. Tương tác là quá trình học sinh được hoạt động

thông qua các mối quan hệ tương hỗ: tương tác với bạn học, tương tác với giáo viên và

tương tác với tài liệu, phương tiện dạy học.

– Tổ chức cho học sinh được trải nghiệm: Sách giáo khoa môn Tự nhiên và Xã hội

được biên soạn trên quan điểm gắn với thực tiễn, xoay quanh cuộc sống hằng ngày của

học sinh. Do đó, khi dạy học môn học, giáo viên sử dụng các phương pháp dạy học để

khai thác tối đa tri thức và kinh nghiệm sống của người học thông qua các hoạt động

khám phá, điều tra thực tiễn; trải nghiệm bản thân trong các tình huống giả định thể hiện

cách ứng xử phù hợp với sức khoẻ, sự an toàn của bản thân và những người xung quanh,

bảo vệ môi trường sống,…

– Lựa chọn và phối hợp sử dụng nhiều phương pháp dạy học khác nhau theo hướng

linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với mục tiêu, nội dung giáo dục, đối tượng học sinh và điều

kiện cụ thể của từng trường, địa phương khác nhau. Việc kết hợp các phương pháp dạy học

hiệu quả sẽ kích thích và phát huy vai trò chủ động nhận thức của người học, giáo viên đóng

vai trò là người cố vấn, hướng dẫn và khích lệ đối với việc học tập của học sinh. Khi sử dụng

sách Tự nhiên và Xã hội, giáo viên có thể kết hợp hiệu quả các phương pháp dạy học như:

phương pháp quan sát và phương pháp thảo luận nhóm, phương pháp điều tra với phương

pháp thảo luận nhóm, phương pháp phát hiện và giải quyết vấn đề với thảo luận nhóm và

tổ chức trò chơi,…

Cũng như các môn học khác, bài lên lớp được coi là hình thức tổ chức dạy học cơ bản của

môn Tự nhiên và Xã hội nói chung và môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 nói riêng. Bên cạnh hình

thức tổ chức dạy học này, dạy học môn Tự nhiên và Xã hội còn có các hình thức tổ chức dạy

học khác: dạy học ngoài hiện trường, tham quan.

3.2. Hướng dẫn và gợi ý phương pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Tự nhiên và

xã hội 3

Tiến trình tổ chức dạy học một bài học của môn Tự nhiên và Xã hội 3 nên đi theo tiến

trình từ: Hoạt động khởi động

→

Hoạt động hình thành và phát triển năng lực nhận thức,

tìm hiểu

→

Hoạt động vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học. Ở mỗi dạng hoạt động, GV có thể

lựa chọn và sử dụng nhóm phương pháp dạy học phù hợp và có nhiều tiềm năng.

* Hoạt động khởi động: Đây là hoạt động nhằm tạo không khí vui vẻ cho học sinh tiểu học,

huy động và gắn kết những điều đã học, những kinh nghiệm đã biết vào bài học. GV có thể

sử dụng phương pháp tổ chức trò chơi, dạy học nêu vấn đề thông qua các câu đố, câu hỏi,

hoạt động vận động,… để tạo cảm giác vui vẻ, gắn kết vào bài học mới.

110

Trò chơi:

Truy tìm đồ vật.

Bốn phương trong không gian

Baøi

26

°

Kể được

bốn

phương

chính

trong

không gian theo quy ước.

°

Thực hành xác định được các phương

chính dựa trên phương Mặt Trời mọc,

lặn hoặc sử dụng la bàn.

° Mặt Trời mọc ở phương nào và lặn ở phương nào?

° Em còn biết những phương nào khác?

Buổi sáng, Mặt Trời mọc ở

phương đông.

Buổi chiều, Mặt Trời lặn ở

phương tây.

1

2

Từ bàn của thầy cô, em

đi

hai

bước

ra

hướng

cửa sổ, rẽ phải đi thêm

một bước...

96

Cơ quan thần kinh

Baøi

22

Cùng chơi “Chi chi, chành chành”.

Cơ quan nào điều khiển suy nghĩ và

hoạt động của em trong trò chơi trên?

°

Chỉ và nói được tên các

bộ

phận

chính

của

cơ quan thần kinh trên

sơ đồ, tranh ảnh.

°

Nhận

biết

được

chức

năng đơn giản, ban đầu

của cơ quan thần kinh.

°

Trình bày được một số

việc cần làm hoặc cần

tránh để giữ gìn, bảo vệ

cơ quan thần kinh.

° Chỉ và nói tên

các

bộ

phận

của

cơ

quan

thần

kinh

trên

sơ đồ ở hình 1.

Sơ đồ cơ quan thần kinh

Não

Dây thần kinh

Tuỷ sống

1

25

* Hoạt động hình thành, phát triển năng lực nhận thức và tìm hiểu: Giúp HS hình thành

kiến thức, kĩ năng cơ bản của bài học. Khi tổ chức dạy học hoạt động này, GV có thể sử dụng

kết hợp nhiều phương pháp dạy học khác nhau, kết hợp dạy học trên lớp với dạy học ngoài

hiện trường. Ví dụ: Với những hoạt động có các hình ảnh liên kết logic với nhau theo tiến

trình, diễn biến của một câu chuyện thì GV có thể sử dụng kể chuyện kết hợp đàm thoại; Với

những hoạt động khai thác thông tin qua sơ đồ, hình ảnh, GV có thể sử dụng phương pháp

quan sát; Với những hoạt động đưa ra câu hỏi mở hoặc tình huống có vấn đề, GV có thể sử

dụng thảo luận nhóm kết hợp dạy học giải quyết vấn đề,…

* Hoạt động vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Là hoạt động giúp HS vận dụng kiến thức,

kĩ năng mới được học để giải quyết các tình huống thực tiễn gắn với cuộc sống. Ở dạng hoạt

động này, GV nên ưu tiên sử dụng các phương pháp dạy học hướng đến thực hành, tương

tác và trải nghiệm cao. Ví dụ: Thảo luận nhóm để nêu được cách giải quyết vấn đề; đóng vai

thể hiện cách ứng xử trong một số hoạt động đảm bảo an toàn cho bản thân; sưu tầm, vẽ,

cắt, dán để hoàn thành sơ đồ về sự phân loại các nhóm thực vật, động vật; thuyết trình để

liên hệ về các biển báo và hoạt động tham gia giao thông xung quanh,…

4. KIểM Tra, ĐÁNH GIÁ KếT qUẢ HỌC TẬP MôN Tự NHIêN Và xã HộI 3

4.1. Kiểm tra, đánh giá năng lực, phẩm chất

Kiểm tra là quá trình tìm kiếm, thu thập thông tin về quá trình học sinh thực hiện bài

học môn Tự nhiên và Xã hội trên cơ sở đối chiếu mục tiêu và yêu cầu cần đạt về phẩm chất

và năng lực của bài học, môn học với quá trình và kết quả đạt được. Đánh giá là quá trình xử

lí thông tin qua kiểm tra được thể hiện qua thái độ và nhận xét của giáo viên về kết quả học

tập môn Tự nhiên và Xã hội của học sinh.

Mục đích cơ bản của đánh giá là cung cấp thông tin chính xác, kịp thời, có giá trị về mức

độ đáp ứng yêu cầu cần đạt của chương trình môn Tự nhiên và Xã hội và sự tiến bộ của học

sinh để tạo động lực học và điều chỉnh hoạt động dạy của giáo viên và nhà trường.

Một số đặc trưng của đánh giá phẩm chất, năng lực trong dạy học môn Tự nhiên và Xã hội:

+ Quan tâm đánh giá phẩm chất của học sinh, chú trọng đến năng lực cá nhân, khuyến

khích học sinh thể hiện cá tính và năng lực bản thân. Các phẩm chất yêu nước, nhân ái, chăm

chỉ, trung thực và trách nhiệm của học sinh được đánh giá chủ yếu là bằng định tính, thông

qua quan sát, ghi chép, nhận xét về hành vi, cách ứng xử, các biểu hiện về thái độ, tình cảm

của học sinh khi tham gia các hoạt động học tập của bài học.

+ Đa dạng hoá các hình thức và công cụ đánh giá học sinh: Đánh giá qua lời nói, trả lời

câu hỏi; Đánh giá qua phiếu bài tập, bài tự luận, trắc nghiệm,…; Đánh giá các sản phẩm

quan sát, thực hành của nhóm, cá nhân; Đánh giá qua quan sát học sinh tham gia các hoạt

động; Đánh giá qua sự phản hồi của các lực lượng giáo dục,…

+ Kết hợp đánh giá quá trình làm việc cá nhân với đánh giá sự hợp tác và làm việc nhóm,

tập thể của học sinh.

26

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

+ Không chỉ quan tâm đến kết quả của hoạt động mà còn chú trọng đến quá trình tạo ra

sản phẩm của hoạt động, coi trọng ý tưởng sáng tạo, tinh thần làm việc để tạo ra sản phẩm

trong quá trình học tập. Kết hợp giữa đánh giá thường xuyên với đánh giá định kì sau từng

chủ đề nhằm điều chỉnh quá trình dạy học.

+ Trọng tâm đánh giá môn học nhấn mạnh đến đánh giá năng lực của người học.

+ Khuyến khích tự đánh giá và đánh giá chéo của cá nhân và các nhóm học sinh ở những

thời điểm khác nhau trong quá trình dạy học. Đặc biệt là đánh giá cuối hoạt động hình

thành, phát triển năng lực nhận thức khoa học, tìm hiểu môi trường tự nhiên, xã hội và cuối

hoạt động hình thành, phát triển năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học.

4.2. Một số gợi ý về hình thức và phương pháp kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh

trong môn Tự nhiên và xã hội 3

Căn cứ vào những biểu hiện cụ thể của năng lực khoa học trong môn Tự nhiên và

Xã hội, giáo viên có thể thiết kế các câu hỏi, các bài tập để đánh giá năng lực khoa học của

học sinh. Các bài tập đánh giá này giáo viên có thể tham khảo và sử dụng trong vở bài tập

môn Tự nhiên và Xã hội 3.

+ Năng lực nhận thức khoa học: Có thể đánh giá thông qua việc yêu cầu học sinh nêu,

mô tả, trình bày được một số sự vật, hiện tượng tự nhiên và xã hội xung quanh; so sánh, lựa

chọn và phân loại được các sự vật, hiện tượng đơn giản trong tự nhiên và xã hội theo một

số tiêu chí.

Ví dụ 1: Để đánh giá khả năng nhận biết những việc làm đúng giúp giữ vệ sinh xung

quanh nhà ở (Bài 4: Giữ vệ sinh xung quanh nhà), GV có thể đưa ra bài tập như sau:

14

Bài

4

GIỮ VỆ SINH

XUNG QUANH NHÀ

1

Viết chữ đ hoặc chữ s vào

sao cho phù hợp.

Chỉ người lớn mới cần giữ vệ sinh xung quanh nhà.

Giữ vệ sinh xung quanh nhà giúp không khí trong lành và

phòng tránh bệnh tật.

Khơi thông cống rãnh để muỗi không có nơi ẩn nấp.

Phát quang bụi rậm, vệ sinh xung quanh nhà sẽ ảnh hưởng

không tốt đến hàng xóm.

2

Đánh dấu



vào

dưới những hình chỉ việc làm đúng giúp

giữ vệ sinh xung quanh nhà ở.

27

Ví dụ 2: Để đánh giá khả năng phân biệt các hoạt động sản xuất: nông nghiệp, công

nghiệp, thủ công nghiệp (Bài 11: Hoạt động sản xuất ở địa phương em), GV có thể đưa ra bài

tập như sau:

33

2

Nối các hình với tên hoạt động sản xuất phù hợp.

3

Tô màu theo số và đánh dấu  vào

phù hợp.

1 – màu xanh da trời

2 – màu xanh lá cây

3 – màu hồng

4 – màu vàng

5 – màu cam

6 – màu tím

Nông nghiệp

Công nghiệp

Thủ công

+ Năng lực tìm hiểu môi trường tự nhiên và xã hội xung quanh: Có thể đánh giá được

thông qua việc học sinh đặt được câu hỏi, nêu thắc mắc về một số sự vật, hiện tượng; quan

sát và tiến hành được các thao tác thực hành để nhận xét về đặc điểm của các sự vật, hiện

tượng và mối quan hệ giữa chúng trong tự nhiên và xã hội.

Ví dụ: Khi dạy Bài 11: Hoạt động sản xuất ở địa phương em, GV có thể đánh giá năng lực quan

sát, thu thập thông tin về các hoạt động sản xuất của địa phương và điền vào sơ đồ sau:

41

Tên hoạt động

sản xuất

...........................

....................

Các

hoạt

động

Sản

phẩm

Ích lợi

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

……………………………

Sơ đồ giới thiệu về một hoạt động sản xuất tại địa phương em

2

Hãy giúp chú thợ bên dưới tìm được đường vận chuyển vật liệu

lên cho chú thợ ở trên bằng cách đi theo các sản phẩm giúp

tiêu dùng tiết kiệm và bảo vệ môi trường.

28

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

+ Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Có thể đánh giá được thông qua việc

học sinh giải thích, phân tích một số tình huống có liên quan đến bài học; nhận xét, đánh giá

cách ứng xử của mọi người xung quanh; nêu và thực hiện được cách ứng xử phù hợp trong

một số tình huống và chia sẻ mọi người xung quanh cùng thực hiện.

Ví dụ: để đánh giá năng lực vận dụng khi học Bài 23: Thức ăn, đồ uống có lợi cho cơ quan

tiêu hoá, tuần hoàn, thần kinh, GV có thể đưa ra bài tập sau:

67

3

Lựa chọn những thức ăn, đồ uống có lợi cho cơ thể và viết vào

chỗ (…) để xây dựng thực đơn trong ngày của em.

4

Nếu là bạn trai trong tình huống sau thì em sẽ khuyên bạn gái

điều gì? Viết vào chỗ (…) lời khuyên của em.

THỰC ĐƠN

MỘT NGÀY CỦA EM

Bữa sáng

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

Bữa trưa

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

Bữa tối

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

......................................

Buổi tối, sau khi học

bài xong, mình thích

vừa nằm xem ti vi,

vừa ăn kẹo và uống

nước ngọt.

.......................................

.......................................

.......................................

.......................................

5. HướNG DẫN sử DỤNG, KHaI THÁC TàI LIệU Bổ Trợ, NGUỒN TàI NGUYêN,

HỌC LIệU ĐIệN Tử

5.1. Hướng dẫn sử dụng sách giáo viên môn Tự nhiên và xã hội 3

5.1.1. Cấu trúc sách giáo viên

Sách giáo viên được biên soạn nhằm giúp giáo viên có những hiểu biết cần thiết liên

quan đến dạy học môn Tự nhiên và Xã hội, giúp giáo viên thiết kế kế hoạch dạy học trên cơ

sở tham khảo những gợi ý trong tài liệu. Qua đó, giúp giáo viên hiểu rõ và thực hiện được

chương trình môn Tự nhiên và Xã hội, nâng cao hiệu quả sử dụng sách giáo khoa, góp phần

nâng cao chất lượng dạy học môn Tự nhiên và Xã hội.

29

Sách giáo viên được cấu trúc gồm hai phần:

Phần 1: Một số vấn đề chung về dạy học môn Tự nhiên và Xã hội 3

Phần này giới thiệu khái quát về đặc điểm, quan điểm, mục tiêu xây dựng chương trình

môn Tự nhiên và Xã hội, ma trận nội dung môn Tự nhiên và Xã hội 3 và những yêu cầu cần

đạt về phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và năng lực đặc thù của môn học.

Phần 2: Gợi ý dạy học các bài trong môn Tự nhiên và Xã hội 3

Đây là nội dung chính, cơ bản của sách giáo viên. Nội dung này chiếm phần lớn số

lượng các trang trong cuốn sách. Cụ thể phần này trình bày, hướng dẫn gợi ý cho 30 bài

học trong sách giáo khoa môn Tự nhiên và Xã hội 3 của bộ sách Chân trời sáng tạo, nội

dung các bài học bám sát chương trình môn học và đáp ứng tất cả các yêu cầu cần đạt của

chương trình môn học.

Mỗi kế hoạch dạy học trong sách giáo viên gồm ba phần:

– Yêu cầu cần đạt: là kết quả học sinh cần đạt được khi học xong bài học. Nội dung này

được cụ thể hoá và bám sát Chương trình môn Tự nhiên và Xã hội 3.

– Đồ dùng dạy học: Gợi ý đưa ra những thiết bị dạy học của cả giáo viên và học sinh cần

chuẩn bị trong bài. Những thiết bị dạy học này có thể gồm: tranh ảnh, video, đồ dùng, vật

thật để học sinh thực hành, sắm vai; sách giáo khoa, vở bài tập,…

– Các hoạt động dạy học: Trình bày rõ những hoạt động được tổ chức ở tiết 1 và tiết 2,...

nhằm đạt được mục tiêu đã xác định. Trong từng tiết, các hoạt động được gợi ý tổ chức gồm:

Hoạt động khởi động, khám phá; Hoạt động hình thành, phát triển năng lực nhận thức, tìm

hiểu; Hoạt động vận dụng kiến thức kĩ năng đã học; Hoạt động tiếp nối sau bài học. Trong

từng hoạt động, có bốn yếu tố được trình bày:

+ Tên hoạt động: Có thể được đặt tên theo mục tiêu, nội dung hoặc phương pháp, hình

thức tổ chức hoạt động.

+ Mục tiêu của hoạt động: Là những mục tiêu chi tiết phù hợp với mục tiêu đã được xác

định ở phần yêu cầu cần đạt của bài ở phía trên.

+ Cách tiến hành hoạt động: Trình bày cụ thể các bước tiến hành, gợi ý những cách tổ

chức khác hoặc những lưu ý, chỉ dẫn thêm cho giáo viên khi tổ chức hoạt động dạy học.

+ Kết luận của hoạt động: Phù hợp với mục tiêu của hoạt động và thống nhất, cụ thể hoá

với mục tiêu mà hoạt động đặt ra.

5.1.2. Sử dụng sách giáo viên hiệu quả

Đối với giáo viên tiểu học, sách giáo viên là tài liệu bổ trợ quan trọng định hướng cho

giáo viên tổ chức các hoạt động dạy học nhằm đạt được yêu cầu cần đạt của chương trình

môn Tự nhiên và Xã hội. Tuy nhiên, dạy học là một quá trình sáng tạo và chương trình môn

Tự nhiên và Xã hội là chương trình mở. Trong quá trình soạn sách giáo viên, các tác giả

không thể dự đoán được tất cả các câu trả lời, các cách xử lí tình huống của học sinh, các

điều kiện, cơ sở vật chất của tất cả các trường,…. Do đó, để sử dụng sách giáo viên môn

Tự nhiên và Xã hội 3 hiệu quả, các cán bộ quản lí và giáo viên đứng lớp cần chú ý một số

điều cơ bản sau:

30

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

– Những nội dung bài soạn trong sách giáo viên chỉ là những gợi ý, không bắt buộc tất

cả các giáo viên phải làm theo.

– Dựa trên những gợi ý này, giáo viên có thể thiết kế lại kế hoạch bài học sao cho phù

hợp với tính chất của bài; khả năng của học sinh,…

5.2. Hướng dẫn sử dụng sách bổ trợ, sách tham khảo

Sách bổ trợ dành cho học sinh khi học tập môn Tự nhiên và Xã hội là vở bài tập. Tài liệu

này được coi là phương tiện, giúp học sinh củng cố và thực hiện các hoạt động học tập ở

trên lớp thông qua các dạng bài tập đa dạng.

Vở bài tập chỉ là tài liệu tham khảo, gợi ý cho giáo viên cách tổ chức các hoạt động tự

học. Do đó, giáo viên không nên coi vở bài tập là phương tiện duy nhất, cách tốt nhất để tổ

chức hoạt động cho học sinh. Tuỳ theo điều kiện thực tế của từng trường, của địa phương,

giáo viên có thể thiết kế các mẫu phiếu cho học sinh sử dụng.

Mỗi bài học trong vở bài tập có khoảng từ bốn đến năm bài tập luyện tập. Nội dung các

bài tập được trình bày với nhiều yêu cầu khác nhau. Các bài tập này có nội dung bám sát

sách giáo khoa Tự nhiên và Xã hội (Chân trời sáng tạo) và được thể hiện sáng tạo dưới các hình

thức trải nghiệm, vui chơi, nhằm tạo tâm thế thoải mái và thu hút học sinh tự học để mang

lại hiệu quả cao cho kết quả học tập của môn học.

Khi dạy học môn Tự nhiên và Xã hội ở trên lớp, giáo viên có thể tổ chức cho học sinh sử

dụng kết hợp vở bài tập trong các hoạt động viết, vẽ,… để giúp bài học đạt hiệu quả và giảm

thời gian chuẩn bị các phiếu bài tập, hình vẽ.

5.3. Hướng dẫn sử dụng, khai thác nguồn tài nguyên, học liệu điện tử của NxBGDVN

Việc tổ chức dạy học môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 được hướng dẫn triển khai thông qua

các tài liệu sau:

– Hướng dẫn tổ chức dạy học sách giáo khoa mới môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3.

– Video một số bài dạy minh hoạ trong môn học.

– Sách giáo khoa, sách giáo viên và vở bài tập môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3.

Việc khai thác, sử dụng các tài liệu trên được các tác giả và NXB hướng dẫn, hỗ trợ giáo

viên và cán bộ quản lí một cách cụ thể, theo kế hoạch, quy trình tập huấn khoa học được

chuẩn bị và xây dựng trước.

31

HướNG DẫN xÂY DựNG Kế HoạCH BàI DạY

MôN Tự NHIêN Và xã HộI 3

PHẦN THỨ HAI

1. qUY TrìNH THIếT Kế Kế HoạCH BàI DạY

Trên cơ sở nghiên cứu Chương trình môn Tự nhiên và Xã hội 3, sách giáo khoa sử dụng

và kế hoạch dạy học của nhà trường, giáo viên tiến hành thiết kế kế hoạch bài dạy cho phù

hợp với đối tượng học sinh. Cấu trúc kế hoạch bài dạy được thiết kế bám sát theo hướng

dẫn của công văn 2345/BGDĐT-GDTH ngày 7/6/2021 về việc xây dựng kế hoạch giáo dục

của nhà trường cấp Tiểu học. Quá trình thiết kế kế hoạch bài dạy có thể được tiến hành theo

các bước cơ bản sau:

Bước 1: Xác định yêu cầu cần đạt của bài học.

Giáo viên xác định các yêu cầu cần đạt liên quan đến năng lực khoa học, năng lực chung

và phẩm chất chủ yếu dựa trên nội dung bài học và yêu cầu cần đạt được quy định trong

Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 – Chương trình môn Tự nhiên và Xã hội.

Bước 2: Xác định các nội dung chính đáp ứng yêu cầu cần đạt của bài học.

Bước 3: Lựa chọn phương pháp và hình thức tổ chức dạy học.

Tuỳ từng chủ đề, điều kiện cơ sở vật chất và đối tượng học sinh mà giáo viên chủ động

lựa chọn các phương pháp, kĩ thuật dạy học phù hợp. Trong quá trình lựa chọn phương

pháp, hình thức tổ chức dạy học cần chú ý đến định hướng chung về việc sử dụng phương

pháp, hình thức tổ chức dạy học phát triển phẩm chất, năng lực học sinh và dạng bài học

trong SGK Tự nhiên và Xã hội 3 thuộc bộ sách Chân trời sáng tạo.

Bước 4: Lựa chọn phương tiện, thiết bị dạy học phù hợp với phương pháp, hình thức tổ

chức dạy học đã xác định.

Bước 5: Lập dàn ý tiến trình bài dạy và thiết kế các hoạt động dạy học cụ thể.

2. HướNG DẫN DạY HỌC CÁC DạNG BàI

2.1. Dạng bài hình thành kiến thức mới

2.1.1. Hướng dẫn dạy học bài hình thành kiến thức mới

Bài mới có cấu trúc gồm các phần: Yêu cầu cần đạt; Hoạt động khởi động; Hoạt động

hình thành, phát triển năng lực nhận thức và tìm hiểu; Hoạt động hình thành, phát triển

năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng; Em cần biết; Từ khoá. Mỗi phần có mục tiêu, nội dung

và cách tổ chức dạy học khác nhau. Khi tổ chức dạy bài này, giáo viên có thể tiến hành theo

các bước cơ bản như sau:

32

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

a. Hoạt động khởi động

Đây là hoạt động tạo hứng thú, khơi gợi và kết nối những hiểu biết đã có của học sinh

vào quá trình học tập bài học mới thông qua các bài hát, trò chơi, câu lệnh thực hiện hoạt

động hoặc đàm thoại ngắn gọn giữa giáo viên với học sinh. Sản phẩm của hoạt động này

là các câu hỏi và ý kiến dự đoán, nội dung trả lời hoặc giả thuyết liên quan đến bài học mới

của học sinh.

b. Hoạt động hình thành, phát triển năng lực nhận thức, tìm hiểu

Đây là hoạt động giúp học sinh xây dựng kiến thức khoa học mới, thay đổi những quan

niệm chưa đúng, bổ sung những quan niệm chưa đầy đủ thông qua các hoạt động quan sát,

kể chuyện, đàm thoại, thảo luận nhóm,… trên các tranh ảnh, mô hình, tài liệu,…

Sản phẩm của hoạt động này là học sinh nêu ra được những nhận xét, trả lời câu hỏi, tự

nêu được các giá trị đạo đức, nhân văn được rút ra trong bài học hoặc những tri thức khoa

học của bài.

Khi tổ chức dạy học hoạt động này, giáo viên có thể khai thác và sử dụng tranh ảnh, ngữ

liệu đã có trong sách giáo khoa hoặc có thể sử dụng các tài liệu, phương tiện dạy học sẵn

có của trường, lớp, địa phương, huy động tối đa sự chuẩn bị và tham gia của học sinh để tổ

chức hoạt động.

Các phương pháp dạy học được vận dụng để tổ chức hoạt động này khá đa dạng và

phong phú, giáo viên có thể sử dụng phương pháp quan sát, kể chuyện kết hợp đàm thoại,

thảo luận nhóm, dạy học nêu vấn đề,…

c. Hoạt động vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học

Hoạt động này nhằm giúp học sinh huy động, hệ thống hoá các kiến thức, kĩ năng của

môn Tự nhiên và Xã hội để giải quyết các vấn đề cụ thể của cuộc sống hằng ngày một cách

có hiệu quả. Thông qua việc trao đổi với bạn học; thực hành phân loại các sự vật, hiện tượng;

tham gia các trò chơi; xử lí các tình huống, học sinh củng cố kiến thức, nhìn nhận, đánh giá

lại kiến thức, kĩ năng vừa hình thành; đưa kiến thức, kĩ năng mới học vào hệ thống kiến thức,

kĩ năng của bản thân; vận dụng tri thức, kĩ năng của bản thân vào giải quyết các tình huống

tương tự trong học tập, trong cuộc sống.

Sản phẩm của hoạt động này là học sinh liên hệ được bản thân; lựa chọn, giải thích và

đưa ra cách ứng xử, giải quyết vấn đề phù hợp; thực hành làm một số việc làm cụ thể trong

cuộc sống hằng ngày có liên quan đến bài học.

Khi tổ chức dạy học hoạt động này, giáo viên có thể tăng cường sử dụng các nhóm

phương pháp và kĩ thuật dạy học theo hướng trải nghiệm cho học sinh như: phương pháp

tổ chức trò chơi, thảo luận nhóm, đóng vai, điều tra,…

d. Em cần biết

Hệ thống lại nội dung và giá trị trọng tâm của bài học bằng những câu văn ngắn dễ đọc,

dễ hiểu và dễ nhớ. Sản phẩm của hoạt động này là học sinh nói, hiểu và có khả năng nhớ

được những nội dung và giá trị trọng tâm được nhấn mạnh ở mỗi tiết học.

33

Những nội dung trong mục Em cần biết không nhất thiết phải đưa vào cuối tiết học. Nếu

nội dung Em cần biết là nội dung chính cần nhấn mạnh trong tiết học thì giáo viên có thể linh

hoạt yêu cầu học sinh tự rút ra và nhắc lại khi kết thúc một hoạt động hình thành, phát triển

năng lực nhận thức, tìm hiểu có liên quan. Nếu nội dung Em cần biết là một giá trị sống, một

phẩm chất cần được nhấn mạnh thì giáo viên có thể dẫn dắt học sinh nêu ra và nhấn mạnh

sau khi tổ chức hoạt động vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học.

e. Từ khoá

Là những từ trọng tâm của bài học, giúp học sinh bổ sung và làm giàu thêm vốn từ của

mình. Việc rút ra và ghi nhớ các từ khoá nên được thực hiện vào cuối bài học, sau khi học sinh

đã được tham gia tất cả các hoạt động học tập trong bài.

g. Hoạt động tiếp nối

Là những hoạt động kế nối giữa tiết 1 với tiết 2, tiết 2 với tiết 3,… hoặc kết nối bài học

với việc vận dụng kiến thức, kĩ năng bài học để giải quyết các vấn đề của thực tiễn cuộc sống.

Do đó, khi thiết kế hoạt động này, giáo viên cần nghiên cứu tổng thể bài học trong mối quan

hệ nội dung giữa các tiết học và nội dung bài học với thực tiễn cuộc sống hằng ngày của

học sinh.

2.1.2. Bài soạn minh hoạ

BàI 17. THế GIớI ĐộNG VẬT qUaNH EM

I. YêU CẦU CẦN ĐạT

– Vẽ hoặc sử dụng sơ đồ có sẵn để chỉ vị trí và nói (hoặc viết) được tên một số bộ phận

của động vật.

– Trình bày được chức năng của một số bộ phận của động vật.

– So sánh được đặc điểm cấu tạo của một số động vật khác nhau; phân loại được động

vật dựa trên cơ quan di chuyển.

II. ĐỒ DùNG DạY HỌC

– GV: bài hát, các hình của bài 17 trong SGK hoặc tranh ảnh về động vật.

– HS: SGK, VBT, tranh ảnh sưu tầm về động vật.

III. CÁC HoạT ĐộNG DạY HỌC

Tiết 1

Hoạt động khởi động

* Mục tiêu: Tạo hứng thú và khơi gợi những hiểu biết đã có của HS về thế giới động vật

quanh em để dẫn dắt vào bài học mới.

34

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

* Cách tiến hành:

– GV tổ chức cho HS cùng múa hát theo lời một bài hát về con vật.

– GV đặt câu hỏi:

+ Nội dung bài hát nói về những loài động vật nào?

+ Kể tên một số loài động vật mà em biết

– GV mời HS trả lời.

– GV nhận xét chung và dẫn dắt vào bài học: “Thế giới động vật quanh em”.

Hoạt động 1: Tìm hiểu bộ phận bên ngoài của con vật

* Mục tiêu: HS nhận biết được các bộ phận bên ngoài của một số con vật.

* Cách tiến hành:

– GV chia lớp thành các nhóm 4 HS, phát cho HS hình 1 trong SGK trang 72 và yêu cầu

HS: Quan sát các động vật trong hình và hoàn thành bảng theo gợi ý.

– GV mời các nhóm trình bày trước lớp.

– GV và HS cùng nhận xét.

– GV yêu cầu HS: Nêu nhận xét về các bộ phận bên ngoài của động vật mà em đã

quan sát.

– GV nhận xét và cùng HS rút ra kết luận.

Kết luận: Trong tự nhiên, có rất nhiều loài động vật. Các loài động vật có hình dạng,

kích thước và màu sắc khác nhau. Cơ thể chúng thường gồm ba phần: đầu, mình và cơ

quan di chuyển.

Hoạt động 2: Tìm hiểu tên, chức năng của một số bộ phận ở con vật

* Mục tiêu: HS chỉ vị trí và nói được tên, chức năng một số bộ phận của động vật.

* Cách tiến hành:

– GV yêu cầu HS tạo thành các nhóm đôi, yêu cầu HS quan sát các hình 2, 3, 4, 5 trong

SGK trang 73 (GV có thể phóng to cho HS quan sát) và yêu cầu HS: Chỉ trên hình và nói về

cơ quan di chuyển, lớp bao phủ của các động vật trong hình.

– GV quan sát, giúp đỡ các nhóm, đặt thêm câu hỏi gợi mở để HS phân biệt được cơ

quan di chuyển của động vật sống trên cạn và động vật sống dưới nước.

+ Cá di chuyển bằng gì? (Vây, đuôi)

+ Da cá được bao phủ bởi những gì? (Da của hầu hết các loài cá được bao phủ bởi

những lớp vảy).

+ Chim có các bộ phận nào? (Đầu, mình, chân, cánh)

+ Toàn thân chim được bao phủ bằng gì? (Lớp lông vũ)

– GV mời các nhóm trình bày với cả lớp.

– GV nhận xét và cùng HS rút ra kết luận.

Kết luận: Lớp bao phủ bên ngoài của động vật có chức năng che chở, giữ nhiệt độ cho

cơ thể. Đối với một số động vật, lớp bao phủ còn có chức năng chống thấm nước hoặc

nguỵ trang.

35

Hoạt động 3: Liên hệ về một số con vật mà em biết

Mục tiêu: HS nêu được nhận xét và so sánh về lớp bao phủ, cơ quan di chuyển của các

con vật.

Cách tiến hành:

– GV chia lớp thành các nhóm, yêu cầu HS thảo luận cặp đôi: Nhận xét và so sánh về

lớp bao phủ, cơ quan di chuyển của các con vật mà em biết.

HS chuẩn bị tranh, ảnh về động vật (GV yêu cầu HS chuẩn bị trước tiết học).

– GV có thể đặt các câu hỏi gợi mở cho HS: Em nhìn thấy các con vật ở đâu? Chúng di

chuyển bằng cơ quan nào? Chức năng của lớp bao phủ bên ngoài của con vật ấy là gì?...

– GV mời các nhóm trình bày kết quả thảo luận trước lớp.

– GV nhận xét và cùng HS rút ra kết luận.

Kết luận: Động vật có lớp bao phủ bên ngoài như vảy, lông vũ, lông mao,... giúp bảo

vệ cho cơ thể.

GV dẫn dắt để HS nêu được các từ khoá của bài: “Vảy – Lông vũ – Lông mao”.

Hoạt động tiếp nối

GV yêu cầu HS sưu tầm tranh ảnh các loài động vật. Nếu có điều kiện hãy quan sát

trực tiếp cách di chuyển của một loài động vật và chụp ảnh hoặc quay video clip để giới

thiệu với các bạn.

Tiết 2

Hoạt động khởi động

* Mục tiêu: Tạo hứng thú và khơi gợi những hiểu biết đã có của HS về các bộ phận bên

ngoài của động vật để dẫn dắt vào bài học mới.

* Cách tiến hành:

– GV tổ chức dưới hình thức trò chơi: “Giải câu đố”.

– GV phổ biến luật chơi: GV nêu câu đố về các con vật. Lưu ý: GV nên chọn các câu đố

có thể hiện cơ quan di chuyển. HS suy nghĩ và tìm lời giải cho câu đối. HS nào tìm được lời

giải chính xác sẽ giành được điểm thưởng.

Ví dụ: Thân em nửa chuột nửa chim

Ngày treo chân ngủ, tối tìm mồi bay

Trời cho tai mắt giỏi thay

Tối đen tối mịt cứ bay vù vù.

(Là con gì?)

– GV đặt câu hỏi: Dơi bay được là nhờ bộ phận nào?

– GV dẫn dắt vào tiết 2 của bài học.

36

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

Hoạt động 1: Phân loại động vật theo đặc điểm của cơ quan di chuyển

* Mục tiêu: HS biết cách phân loại động vật theo đặc điểm của cơ quan di chuyển.

* Cách tiến hành:

– GV chia lớp thành nhóm có 4 HS, yêu cầu HS quan sát các hình từ 6 đến 15 trong SGK

trang 74 (hoặc một số tranh ảnh GV tự chuẩn bị về các loài động vật) và xếp các con vật

vào ba nhóm sao cho phù hợp:

+ Động vật di chuyển bằng chân.

+ Động vật di chuyển bằng vây, đuôi.

+ Động vật di chuyển bằng cánh.

– GV tổ chức cho HS trình bày kết quả trước lớp.

– GV cho HS xem thêm các video clip về cách di chuyển của động vật.

– GV và HS cùng nhận xét, rút ra kết luận.

* Kết luận: Các loài động vật di chuyển bằng hình thức đi, chạy, bò, bay, bơi,... dựa vào

các cơ quan di chuyển phổ biến là chân, cánh, vây.

Hoạt động 2: Trưng bày tranh, ảnh về động vật

* Mục tiêu: Củng cố những kiến thức đã học về cơ quan di chuyển của các loài

động vật.

* Cách tiến hành:

– GV chia lớp thành nhóm 4 HS. Các thành viên trong mỗi nhóm chia sẻ với nhau về

bức tranh mình đã vẽ hoặc hình ảnh về các loài động vật đã sưu tầm được để cả nhóm

cùng xem. Sau đó, các bạn trong nhóm sẽ cùng nhau: nói tên và cơ quan di chuyển của

các con vật; sắp xếp các con vật vào nhóm phù hợp (động vật di chuyển bằng chân, động

vật di chuyển bằng vây, đuôi; động vật di chuyển bằng cánh); vẽ và trang trí cho sản phẩm

thêm đẹp và ấn tượng.

– GV tổ chức cho HS trưng bày tranh, ảnh. Các nhóm sẽ tham quan lẫn nhau.

– GV nhận xét, tuyên dương HS.

GV dẫn dắt để HS nêu được từ khoá của bài: “Cơ quan di chuyển”.

Hoạt động tiếp nối

GV yêu cầu HS về nhà giới thiệu bộ sưu tập tranh, ảnh về động vật đã thực hiện ở lớp

với người thân.

37

2.2. Dạng bài thực hành, trải nghiệm thực tiễn

2.2.1. Hướng dẫn dạy bài thực hành, trải nghiệm thực tiễn

Cuối mỗi chủ đề của môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3, sách giáo khoa đưa ra gợi ý tổ chức

các hoạt động thực hành, trải nghiệm thực tiễn. Nội dung các bài học này nhấn mạnh đến

việc tạo cơ hội cho học sinh được hợp tác nhóm, cùng nhau thực hành quan sát, điều tra,

tìm hiểu môi trường tự nhiên và xã hội xung quanh; cùng nhau thực hành vệ sinh, lao động

trường, lớp; cùng nhau đóng vai, tổ chức triển lãm, hội chợ, đóng kịch,… để khám phá, trải

nghiệm, củng cố lại các kiến thức, kĩ năng đã được tìm hiểu trong chủ đề.

Đối với những dạng hoạt động hoặc bài học thực hành, trải nghiệm này, GV có thể tổ

chức cho HS theo các bước như sau:

+ Bước 1: Chuẩn bị và giao nhiệm vụ thực hành, trải nghiệm: phân chia các nhóm học

sinh; phân công nhiệm vụ; hướng dẫn cách thực hiện, hoàn thành các phiếu quan sát, phiếu

thực hành (nếu có) và những lưu ý an toàn,…

+ Bước 2: Tổ chức cho các nhóm thực hành, trải nghiệm. GV bao quát, quan sát các nhóm;

hỗ trợ các nhóm thực hiện nhiệm vụ khi cần thiết.

+ Bước 3: Tổ chức chia sẻ và báo cáo kết quả thực hành, trải nghiệm: Các nhóm giới thiệu

sản phẩm; trình bày kết quả sau khi thực hiện nhiệm vụ; Bày tỏ cảm xúc, mong muốn, suy

nghĩ của bản thân sau khi thực hiện nhiệm vụ thực hành. GV tổng kết, nhận xét tiết học,

nhấn mạnh điều học được và từ khoá của bài học.

2.2.2. Bài soạn minh hoạ

BàI 24: THựC HàNH: TìM HIểU VỀ CHẤT Và HoạT ĐộNG Có HạI CHo Cơ qUaN

TIêU HoÁ, TUẦN HoàN, THẦN KINH

I. YêU CẦU CẦN ĐạT

– Thu thập được thông tin về một số chất và hoạt động có hại đối với các cơ quan tiêu

hoá, tuần hoàn, thần kinh và nêu được cách phòng tránh.

– Bài học góp phần phát triển năng lực tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác thông

qua các hoạt động phối hợp nhóm để thu thập thông tin, giải quyết vấn đề và sáng tạo

để thiết kế trang báo sức khoẻ; phẩm chất chăm chỉ và trung thực khi thực hành thu thập

thông tin.

II. ĐỒ DùNG DạY HỌC

– GV: Tranh ảnh trong bài 24 (phóng to hoặc trình chiếu); Phiếu thu thập thông tin

theo mẫu ở SGK trang 104.

– HS: SGK, VBT.

38

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

III. CÁC HoạT ĐộNG DạY HỌC

Tiết 1

Hoạt động khởi động

* Mục tiêu: Tạo hứng thú và khơi gợi vốn hiểu biết đã có của học sinh để kết nối vào

bài học.

* Cách tiến hành:

– GV tổ chức cho cả lớp tham gia trò chơi: “Khuôn mặt cảm xúc”.

– GV mời 4 HS lên bảng, mỗi bạn bốc thăm một phiếu có hình khuôn mặt cảm xúc bất

kì trong hộp đã chuẩn bị sẵn, sau đó dùng cử chỉ, điệu bộ của cơ thể (không được dùng

lời nói) để diễn tả cảm xúc của khuôn mặt đó cho các bạn dưới lớp đoán đó là cảm xúc gì

(vui, buồn hay tức giận,…).

– GV tổ chức cho cả lớp lần lượt tham gia chơi. GV tuyên dương những bạn có câu trả

lời đúng hoặc tích cực trong trò chơi.

– GV nhận xét chung và dẫn dắt vào bài học: “Thực hành: Tìm hiểu chất và hoạt động

có hại cho cơ quan tiêu hoá, tuần hoàn, thần kinh”.

Hoạt động 1: Chuẩn bị

* Mục tiêu: HS biết chuẩn bị các đồ dùng, phiếu học tập, cách thực hiện thu thập

thông tin.

* Cách tiến hành:

– GV yêu cầu thảo luận cặp đôi để trả lời câu hỏi:

+ Em cần thu thập những thông tin gì?

+ Em cần chuẩn bị những gì để thực hành thu thập thông tin?

+ Em sẽ thu thập thông tin bằng cách nào?

+ Em nên lưu ý điều gì trong quá trình tìm kiếm, thu thập thông tin?

– GV tổ chức cho HS trình bày trước lớp.

– GV và HS cùng nhận xét và rút ra kết luận.

* Kết luận: Các em cần chuẩn bị phiếu thu thập thông tin, vở, bút,… Chúng ta có thể

thu thập thông tin bằng cách hỏi bố mẹ, người thân; tìm kiếm trên in-tơ-nét; hỏi bạn bè,

thầy cô; quan sát trong thực tiễn,…

Hoạt động 2: Phân công nhiệm vụ theo nhóm

* Mục tiêu: HS xác định cách thức thu thập thông tin của nhóm và phân công nhiệm

vụ để thực hiện.

– GV phát cho HS phiếu thu thập thông tin phù hợp và hướng dẫn các nội dung HS cần

hoàn thành trong phiếu (mẫu phiếu có thể tham khảo trong SGK trang 104).

– HS thảo luận nhóm phân công công việc cho các thành viên.

– Một số nhóm chia sẻ về cách thức thu thập thông tin và nhiệm vụ của các thành viên

trong nhóm.

39

Hoạt động tiếp nối

GV yêu cầu các nhóm tiến hành thu thập thông tin theo nhiệm vụ được phân công,

hoàn thành phiếu thu thập thông tin, chuẩn bị báo cáo kết quả ở tiết sau.

Tiết 2

Hoạt động khởi động

* Mục tiêu: Tạo hứng thú và khơi gợi lại nội dung bài học của tiết học trước.

* Cách tiến hành:

– GV tổ chức cho HS thi kể về những việc nên làm và không nên làm để bảo vệ cơ quan

tiêu hoá, tuần hoàn, thần kinh (có thể tổ chức cho HS thi theo nhóm hoặc tổ chức trò chơi

truyền điện).

– GV dẫn dắt HS vào tiết 2 của bài học.

Hoạt động 1: Hoàn thiện phiếu thu thập thông tin sau khi thực hành

* Mục tiêu: HS hoàn thành phiếu thu thập thông tin.

* Cách tiến hành:

– HS thảo luận nhóm hoàn thành sản phẩm sau khi thu thập thông tin.

– Các nhóm HS phân công nhiệm vụ giữa các thành viên để hoàn hiện sản phẩm của

nhóm (tổ) từ các thông tin, hình ảnh do các thành viên thu thập được.

– GV và HS cùng nhận xét.

Hoạt động 2: Báo cáo kết quả thu thập thông tin

* Mục tiêu: HS mô tả được các hoạt động thu thập thông tin và kết quả mà bản thân

thu nhận được.

* Cách tiến hành:

– Các nhóm lần lượt đóng vai bác sĩ trò chuyện với bệnh nhân để báo cáo trước lớp

phiếu thu thập thông tin của nhóm mình.

– GV đưa tiêu chí đánh giá.

– Các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung và bình chọn nhóm có kết quả tốt, trình bày

hay nhất.

– GV nhận xét và khái quát một số thông tin mà học sinh thu thập được.

Tiết 3

Hoạt động khởi động

* Mục tiêu: Tạo hứng thú và khơi gợi lại nội dung bài học của tiết học trước.

* Cách tiến hành:

– GV tổ chức cho HS cùng hát theo lời bài hát “Chiếc bụng đói” và dẫn dắt vào tiết 3

của bài học.

40

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

Hoạt động: Thiết kế trang báo “Sức khoẻ”

* Mục tiêu: HS thể hiện sự sáng tạo qua nội dung tuyên truyền mọi người xung quanh

không sử dụng các chất gây hại và tránh những hoạt động ảnh hưởng không tốt đến cơ

quan tiêu hoá, tuần hoàn, thần kinh.

* Cách tiến hành:

– HS làm việc theo nhóm. Các nhóm HS vẽ và viết những câu ngắn để tuyên truyền,

nhắc nhở mọi người xung quanh không sử dụng các chất gây hại và tránh những hoạt

động có ảnh hưởng không tốt đến cơ quan tiêu hoá, tuần hoàn, thần kinh.

– Tổ chức cho HS tham quan sản phẩm của các nhóm.

* Kết luận: Thuốc lá, rượu, ma tuý,... là các chất gây nghiện. Sử dụng các chất này sẽ

gây hại cho cơ quan tiêu hoá, tuần hoàn, thần kinh. Em cần ngủ đúng giờ, đủ giấc, tập thể

dục thường xuyên và không sử dụng các chất gây hại cho cơ thể.

Hoạt động tiếp nối

GV yêu cầu HS tự giác thực hiện và tuyên truyền người thân tham gia sinh hoạt lành

mạnh, không sử dụng các chất gây hại cho cơ quan tiêu hoá, tuần hoàn, thần kinh.

2.3. Dạng bài ôn tập

2.3.1. Hướng dẫn dạy bài ôn tập

a. Mục tiêu, cấu trúc bài ôn tập

Bài ôn tập nhằm giúp học sinh có cái nhìn tổng quát, củng cố lại năng lực nhận thức

khoa học, năng lực tìm hiểu môi trường tự nhiên và xã hội xung quanh; nâng cao năng lực

vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học; tự đánh giá năng lực khoa học của bản thân.

Mỗi bài ôn tập có từ bốn đến năm bài tập, được trình bày trong 2 trang và gợi ý giáo viên

tổ chức dạy trong 2 tiết. Hệ thống các bài tập xoay quanh nhiệm vụ yêu cầu học sinh nói, kể

về nội dung kiến thức đã học trong chủ đề theo sơ đồ hoặc gợi ý; triển lãm, trình bày các sản

phẩm đã làm được trong chủ đề; nhận xét, đánh giá và bày tỏ thái độ về những hành vi, cách

ứng xử; xử lí một số tình huống có liên quan đến chủ đề; thực hành quan sát, điều tra ở mức

độ đơn giản các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên, xã hội xung quanh.

b. Gợi ý phương pháp và cách thức tổ chức dạy học

Mục đích của bài ôn tập là giúp học sinh củng cố các nội dung được học trong chủ đề;

nâng cao khả năng vận dụng kiến thức vào các hoạt động trải nghiệm, thực hành; đánh giá

được kết quả học tập chủ đề của học sinh. Do đó, khi tổ chức hoạt động dạy học của bài ôn

tập, giáo viên ưu tiên tổ chức cho học sinh được thảo luận theo cặp đôi, theo nhóm, thực

hành các trò chơi, đóng vai xử lí tình huống,…

41

2.3.2. Bài soạn minh hoạ

BàI 5. ôN TẬP CHỦ ĐỀ GIa ĐìNH

I. YêU CẦU CẦN ĐạT

Củng cố và đánh giá được một số kiến thức, kĩ năng của chủ đề Gia đình.

II. ĐỒ DùNG DạY HỌC

– GV: Các hình trong bài 5 SGK;

– HS: SGK, VBT, ảnh hoặc tranh vẽ về gia đình họ hàng nội, ngoại.

III. HoạT ĐộNG DạY HỌC

Tiết 1

Hoạt động khởi động

* Mục tiêu: Tạo hứng thú và khơi gợi để học sinh nhớ lại những kiến thức đã học của

chủ đề Gia đình.

* Cách tiến hành:

– GV tổ chức cho HS cùng đứng và nhún nhảy theo nhạc của một bài hát có nội dung

về gia đình.

– GV nhận xét chung và dẫn dắt vào bài học: “Ôn tập chủ đề Gia đình”.

Hoạt động 1: Triển lãm tranh, ảnh

* Mục tiêu: HS củng cố, ôn tập kiến thức về những ngày kỉ niệm, sự kiện quan trọng

của gia đình.

* Cách tiến hành:

– GV yêu cầu HS quan sát hình trong SGK trang 23, nêu nội dung trong hình.

– GV hướng dẫn HS thực hiện bộ sưu tập tranh, ảnh:

+ Chuẩn bị tranh, ảnh những ngày kỉ niệm của gia đình.

+ Trang trí ảnh chụp vào khung ảnh

+ Ghi chú ngày kỉ niệm của gia đình.

– GV tổ chức cho HS triển lãm tranh ảnh.

* Kết luận: Mỗi gia đình đều có những ngày kỉ niệm riêng. Đó là những sự kiện có ý

nghĩa quan trọng và khó quên đối với tất cả các thành viên trong gia đình.

42

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

Hoạt động 2: Giới thiệu về các thành viên trong gia đình họ nội, họ ngoại của em

* Mục tiêu: HS củng cố, ôn tập kiến thức về mối quan hệ họ hàng nội, họ ngoại của em.

* Cách tiến hành:

– GV yêu cầu HS quan sát sơ đồ trong SGK trang 23, nêu nội dung cần trình bày trong

sơ đồ.

– HS thực hành làm sơ đồ giới thiệu về các thành viên trong gia đình họ nội, họ ngoại

của em.

– GV yêu cầu HS trình bày.

– GV và HS cùng nhận xét, rút ra kết luận.

* Kết luận: Họ hàng nội, ngoại đều là những người thân của em. Em yêu quý, quan tâm

những người họ hàng hai bên nội, ngoại của mình.

Hoạt động tiếp nối

GV yêu cầu HS về nhà giới thiệu sản phẩm với người thân trong gia đình, dán vào góc

học tập ở nhà.

Tiết 2

Hoạt động khởi động

* Mục tiêu: Tạo hứng thú và khơi gợi lại nội dung bài học của tiết học trước.

* Cách tiến hành:

– GV tổ chức trò chơi: “Ai nhanh tay?”

– GV phổ biến luật chơi: GV sẽ chiếu nhanh hình ảnh các chất, vật dụng. HS quan sát

và ghi nhanh tên các chất, vật dụng có thể gây cháy khi ở nhà.

– GV dẫn dắt HS vào tiết 2 của bài học.

Hoạt động 1: Chia sẻ những việc làm giúp phòng cháy khi ở nhà

* Mục tiêu: HS củng cố, ôn tập kiến thức về phòng tránh hỏa hoạn khi ở nhà.

* Cách tiến hành:

– GV yêu cầu HS quan sát các hình 1, 2, 3, 4 trong SGK trang 24, trả lời câu hỏi: Em và

các thành viên trong gia đình đã làm những việc nào dưới đây để phòng cháy khi ở nhà?

Hình 1: Không cắm nhiều thiết bị điện chung một ổ cắm điện.

Hình 2: Khoá van bình ga sau khi đun nấu.

Hình 3: Không để dây điện gần bếp ga.

Hình 4: Tắt các thiết bị điện khi không sử dụng.

43

– GV tổ chức cho HS chia sẻ thêm những việc em và gia đình đã làm để phòng cháy

khi ở nhà.

– GV và HS cùng nhận xét, rút ra kết luận.

* Kết luận: Chúng ta cần cảnh giác và thực hiện thường xuyên những việc làm để

phòng tránh hoả hoạn.

Hoạt động 2: Thực hành

* Mục tiêu: HS củng cố, ôn tập kiến thức về giữ vệ sinh xung quanh nhà.

* Cách tiến hành:

– GV chia lớp thành nhóm có 4 HS, yêu cầu HS quan sát hình trong SGK trang 24 và

nêu nội dung các bước thực hiện:

+ Chuẩn bị: Một tranh vẽ hoặc ảnh chụp (về việc mọi người nơi em ở cùng nhau tham

gia vệ sinh xung quanh nhà), bìa cứng, bút màu.

+ Thực hiện: Dán tranh, ảnh lên tờ bìa hoặc viết lại những hoạt động đã diễn ra.

+ Trang trí bản tin.

– Các nhóm thực hành làm bản tin khu dân cư. GV quan sát, hỗ trợ các nhóm.

– GV tổ chức cho các nhóm chia sẻ bản tin trước lớp.

– GV và HS cùng nhận xét, rút ra kết luận.

* Kết luận: Tất cả người dân trong khu phố đều phải có nghĩa vụ và trách nhiệm giữ gìn

vệ sinh xung quanh nơi ở. Việc giữ gìn vệ sinh xung quanh nhà góp phần xây dựng cảnh

quan sạch, đẹp và bảo vệ môi trường.

Hoạt động tiếp nối

GV yêu cầu HS về nhà giới thiệu bản tin đến những người thân trong gia đình, người

dân trong khu phố (nếu có thể) và cùng các thành viên trong gia đình thực hiện việc làm

vệ sinh xung quanh khu phố.

44

Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn Tự nhiên và Xã hội lớp 3 – Bộ sách Chân trời sáng tạo

Chịu trách

nhiệm xuất bản:

Chủ tịch Hội đồng Thành viên NGUYỄN ĐỨC THÁI

Tổng Giám đốc HOÀNG LÊ BÁCH

Chịu trách nhiệm nội dung:

Tổng biên tập PHẠM VĨNH THÁI

Tổ chức và chịu trách nhiệm bản thảo:

Phó Tổng biên tập NGUYỄN THỊ THANH THUỶ

Giám đốc Công ty CP DVXBGD Gia Định TRẦN THỊ KIM NHUNG

Biên tập nội dung: NGÔ THỊ LINH PHƯƠNG

Biên tập mĩ thuật: BùI XUâN DƯƠNG

Thiết kế sách: BùI XUâN DƯƠNG

Trình bày bìa: NGUYỄN MẠNH HùNG

Sửa bản in: NGÔ THỊ LINH PHƯƠNG

Chế bản tại: CÔNG TY CP DỊCH VỤ XUẤT BẢN GIÁO DỤC GIA ĐỊNH

Địa chỉ sách điện tử và tập huấn qua mạng:

– Sách điện tử: nxbgd.vn/sachdientu

– Tập huấn online: nxbgd.vn/taphuan

Bản quyền thuộc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI LỚP 3 –

BỘ SÁCH CHÂN TRỜI SÁNG TẠO

Mã số: ...

In...........................bản, (...........................) Khổ 19 x 26,5 cm.

Đơn vị in:........................... địa chỉ ..................................

Cơ sở in:........................... địa chỉ ..................................

Số ĐKXB: .../CXBIPH/ .......................... GD.

Số QĐXB: .../QĐ – GD – HN ngày ... tháng ... năm 20 ...

In xong và nộp lưu chiểu tháng ... năm 20...

Mã số ISBN: .............................

.................................

Sách không bán

NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC VIỆT NAM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC VIỆT NAM

TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN

3

lớp

(Tài liệu lưu hành nội bộ)

MÔN

ĐỖ XUÂN HỘI (Tổng Chủ biên) – NGUYỄN THỊ THU HẰNG (Chủ biên)

LƯU PHƯƠNG THANH BÌNH – TRẦN THỊ THU HIỀN

LÝ KHÁNH HOA – MAI THỊ KIM PHƯỢNG – TRẦN THANH SƠN

T R Â N T R Ọ N G

G I Ớ I T H I Ệ U