Phân tích “Tuyên ngôn độc lập” của Hồ Chí Minh.
BÀI LÀM
Trong sự nghiệp sáng tác của Hồ Chí Minh, thơ và truyện chỉ chiếm
một phần nhỏ còn chủ yếu là văn nghị luận, những tác phẩm chủ yếu phục
vụ cho sự nghiệp chính trị cuả Người. Trong số những tác phẩm của Bác có
những kiệt tác sánh ngang với các thiên cổ hùng văn của dân tộc thì Tuyên
ngôn Độc lập là tác phẩm tiêu biểu nhất. Tác phẩm có giọng văn hùng hồn
thống thiết, có lí luận chặt chẽ sắc bén, có sức thuyết phục cao đối với người
đọc và người nghe- Bản Tuyên ngôn Độc lập là kết quả của bao nhiêu máu
đã đổ, bao nhiêu tính mệnh đã hi sinh của những con người anh hùng Việt
Nam trong nhà tù, trong trại tập trung trong những hải đảo xa xôi, trên máy
chém, trên chiến trường. “Bản tuyên ngôn Độc lập” là kết quả của bao nhiêu
hi vong, gắng sức và tin tưởng của hơn hai mươi triệu nhân dân Việt Nam
(Trần Dân Tiên).
Tuyên ngôn Độc lập mở đầu là nêu thẳng vấn đề. Người nêu những căn
cứ pháp lí, “những lẽ phải không ai chối cãi được”. Đó là những câu tuyên
bố nổi tiếng được Bác rút ra từ hai bản tuyên ngôn nổi tiếng của Pháp và Mĩ.
Bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 của nước Mĩ: “Tất cả mọi người đều
sinh ra… mưu cầu hạnh phúc”. Để làm nổi bật tính phổ biến của những lẽ
phải, Người còn nêu những lời trong Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền
của Pháp năm 1791: “Người ta sinh ra… về quyền lợi). Cách nêu dẫn chứng
như thế vừa khéo léo vừa kiên quyết. Khéo léo vì tỏ ra tôn trọng chân lí
chung dù chân lí ấy của các nước đang là kẻ thù gây ra. Cách nêu dẫn chứng
ấy cũng hàm chứa một sự phê phán. Thực dân Pháp và đế quốc Mĩ- những
kẻ xâm lược đã chà đạp lên chân lí, chà đạp lên lương tâm và lý tưởng của
cha ông chúng. Đó là cách dùng lí lẽ của kẻ thù để chống lại kẻ thù, dùng
gậy ông đập lưng ông. Hai bản tuyên ngôn của Pháp và Mĩ đều nhấn mạnh
quyền con người, Bác nói thêm về quyền dân tộc. Câu nói của Người mở
đầu cho trào lưu giải phóng dân tộc trên khắp thế giới. Đồng thời, đặt Bản
tuyên ngôn của nước ta ngang hàng với hai bản tuyên ngôn đã nêu.
Bác lập luận như vậy là để kết tội thực dân Pháp. Những lời bất hủ
trong hai bản tuyên ngôn của Pháp và Mĩ đã trở thành cơ sở pháp lý để Bác
kết tội thực dân Pháp. “Thế mà đã hơn 80 năm nay… nhân đạo và chính
nghĩa” Sau khi kết thúc một cách khai quát tôị ác của thực dân Pháp, bản
tuyên ngôn nêu lên những dẫn chứng cụ thể để lật mật nạ “bảo hộ” của thực
dân Pháp trước toàn thể nhân loại: “Về chính trị, chúng tuyệt đối không
cho… dân chủ nào”. Lời kể tội của tác giả hùng hồn và đanh thép. Cách lập
luận trùng điệp như: “Chúng thi hành…”, “Chúng lập ra…”. “Chúng thẳng
tay chém giết…” thể hiện được tội ác chồng chất của thực dân Pháp đối với
Để tải trọn bộ chỉ với 50k, vui lòng liên hệ qua Zalo 0898666919 hoặc Fb: Hương Trần