CHỦ ĐỀ 17. VA CHẠM. CÁC ĐỊNH LUẬT KÊP-LE
A. PHẦN LÝ THUYẾT
1. Va chạm là gì? Thế nào là va chạm đàn hồi? Va chạm không đàn hồi?
Hướng dẫn
* Va chạm là một quá trình tương tác đặc biệt giữa hai vật có những tính chất sau:
Thời gian tương tác
rất ngắn (cỡ 10
-3
s), lực tương tác có độ lớn đáng kể, ngay sau va chạm, vị trí của hai vật chưa kịp biến
đổi nhưng vận tốc của hai vật biến đổi.
* Va chạm đàn hồi (va chạm xuyên tâm) có các đặc điểm sau: Trước và sau va chạm, các vật đều
chuyển động trên một đường thẳng duy nhất. Trong va chạm đàn hồi, tổng động lượng của hai vật
trước và sau va chạm bằng nhau, tổng động năng của hai vật trước và sau va chạm bằng nhau.
* Va chạm mềm có những đặc điểm sau:
Sau va chạm hai vật nhập vào nhau làm một, chuyển động
cùng vận tốc. Trong va chạm mềm, tổng đồng lượng của hai vật trước và sau va chạm bằng nhau,
một
phần động năng của vật chuyển hóa thành dạng năng lượng khác.
2.
Nêu các kết quả chính của va chạm đàn hồi trực diện và va chạm mềm.
Hướng dẫn
* Va chạm đàn hồi trực diện: Xét hai vật được coi là hai chất điểm có khối lượng m
1
và m
2
chuyển
động trên một đường thẳng nằm ngang không ma sát đến va chạm với nhau.
Gọi
⃗
v
1
,
⃗
v
1
¿
,
⃗
v
2
,
⃗
v
2
¿
là vecto vận tốc của các vật trước và sau va chạm,
v
1
, v
1
¿
, v
2
, v
2
¿
là các giá trị đại
số của chúng. Áp dụng định luật bảo toàn động lượng theo phương ngang và chú ý rằng động năng của
hệ bảo toàn ta được kết quả như sau:
v
1
¿
=
(
m
1
−
m
2
)
v
1
+
2m
2
v
2
m
1
+
m
2
; v
2
¿
=
(
m
2
−
m
1
)
v
2
+
2 m
1
v
1
m
1
+
m
2
* Va chạm mềm: Xét hai vật được coi là hai chất điểm có khối lượng m
1
và m
2
chuyển động trên một
đường thẳng nằm ngang không ma sát đến va chạm mềm với nhau. Áp dụng định luật bảo toàn động
lượng ta thu được kết quả sau:
Gọi
⃗
v
1
,
⃗
v
1
¿
,
⃗
v
2
,
⃗
v
2
¿
là vecto vận tốc của các vật trước và sau va chạm,
v
1
, v
1
¿
, v
2
, v
2
¿
là các giá trị đại
số của chúng thì:
v
1
¿
=
v
2
¿
=
m
1
v
1
+
m
2
v
2
m
1
+
m
2
Trong va chạm mềm, động năng của hệ giảm đi một lượng, lượng này chuyển hoá thành các dạng
năng lượng khác như nhiệt toả ra chẳng hạn.
3. Phát biểu các định luật Kêp-le.
Hướng dẫn
http://dethithpt.com – Website chuyên đề thi – tài liệu file word mới nhất
1
